Farda

دیدبان: صبورالله سیاه سنگ
Updated : 28 - April- 2012
بازوي بريده بخش های نزدهم و بیستم افغان ها در هيچ جا و هيچ حالت آرام نمي گرفتند؛ گفتي زلزله ي دايمي در اركان وجودشان رخنه كرده و آرام و قرار را از آنها گرفته است. هر جا كه مي رفتند زمين جاي شان نمي داد. نكبت و نحوست كه در گوشت بدن شان بخيه شده بود از سر و روي شان مي باريد. مردم دنيا آنها را مانند خيل جزامي ها؛ انسان هاي نفرين شده مي پنداشتند، به محض ديدن شان راه شان........... داكتر اكرم عثمان	ســـپید سـراییهـای ســـپهـر (زمسـتان در سـروده هـای جهـان) دیروز سعدی، از این گـوشـه جهـان، "با تو بودن" را گـرمـاسنج زمسـتان میگـرفت و میگفت: "بی تو گـر در جنتم، ناخوش شـراب سلسبیل/ با تو گـر در دوزخـم، خـرم هـوای زمهـریر" و امـروز Sylvia Plath از گـوشـه دیگـر، گذرگاه میان پاییز و بهـار را اینگـونه میبیند: "سپیده دم زمسـتان آهنین رنگ اسـت/ درختهـا، کرخت در جا: چونان اعصاب سوخته" ........ صبورالله سیاه سنگ
پوهاند زیار یک سیمای درخشان ادبیات و فرهنگ ما پوهاند مجاور احمد زیار یکی از فرزانگان خوشنام کشور ماست، که نیم قرن تمام عمر شریفش را در راه تعالی فرهنگ ما صرف کرده و آثار گرانباری در گستره های ادبیات و دیگر بخش های علوم اجتماعی تقدیم جامعه کرده است. در همین راستا پوهاند زیار دانشمند پرکار سختکوشی است که تالیفات پرشمارش چه از نظر کثرت صفحات و چه از نظر تنوع و فرزونی موضوعات،........ داکتر اکرم عثمان	شنیدم ازاین جا سفر کرده ای هیچ نمیتوانم باور کنم که آن رودبار جاری آواز، در ریگستانهای سوزان غربت خشکیده است؛اما چه می توان کرد واقعیت مرگ سرسخت تراز چنین پندارهای خام شاعرانه است. این درد همان جام لبالب شوکران است که باید آن را با دستان لرزان بلند کرد و یکدم سر کشید. دیگر ظاهرهویدا، آن تندیس بلند آواز و نجابت واستواری ورادی چنان............. پرتونادری
کوتاه قامتی با منظومه‌های بلند او را ندیده بودم؛ تنها شعر «مردان نان» را از او خوانده بودم در روزگاری که در فصل‌نامه‌ی «دُرّ دَری»، دُرّ می‌سُفت. «مردان نان»، غزلی بود زیبا که همان لحظه بر دلم نشست. بار اول در آمستردام دیدمش؛ شبی که انجمن نویسنده‌گان افغانستان در تبعید را شالوده می‌ریختیم. آن شب، خامه‌زنانی از جابلقا تا جابلسا آمده بودند و او هم رخت سفر از ورطه‌ی سویدن به ............ دکتر لطیف ناظمی	"می نوشــتم از تو ..." در کنار نشستها، اعلامیه ها، بیانیه ها و بیاننامه های گرانبهایی که پهنا و درازا شان از بیست و چهار (اگر درستتر گفته شود: دوازده) ساعت بام تا شام گرامیداشت هشت مارچ فراتر نمیروند، بهتر خواهد بود در سالهای پیشرو این رویداد خجسته با فراهم آوری رهتوشه های ماندگار بانوان رنگ روشنتر گیرد. یکی از رهاوردهای فرخفال امسال چاپ سـفینه بهینه ......... صبورالله سیاه سنگ
نامرد هلک د کړکۍ تر څنګ په چوکۍ ناست و. په ګوتو کې يې کلي وه، د موټر ښکاریده، اړوله، را اړوله يي. ده مخامخ ناستې نجلۍ ته کتل. نجلۍ د تخت په څنډه ناسته وه، تر څنګ يې یوه ماشومه. نجلۍ مځکې ته کتل، په ګلداره ګیبې پرتوګ يې د ساده څاکداره کمیس، لڼده لمن پرته وه. وړې پوزې سره يي میخک ډول کاوه، په غوږو کې يې اوږدي غوږوالۍ ځړیدې. صاف کړي.......... علي سيد سيدي	بوی بهـــــار می رسـد غزلي از مولاناي بلخ را انتخاب نموده ام و می خواهم كه در بارهء اين غزل چند سطري بنويسم. شمس بي خبر ناپديد مي شود و مشام جان مولانا از رايحهء لطف او محروم مي ماند. مولانا علاقه و نياز روحاني به شمس داشت، وقتي اطلاع حاصل مي كند كه ( صنم گريز پا اش ) ، بعد از اين همه فراق كه حتي مولانا را تا سرحد جنون كشانيده بود، به قونيه مي رسد،.......... سمیع رفیع
رهایی ارغوان این روزها مردی "زمینیترین ستاره" را به زبان هسپانیایی میخواند. صدا بلند و بلندتر میگردد. ارغوان با فشار دادن یک تکمه، زنگ موبایلش را خاموش میسازد. شماره را میشناسد. برایش دور انداختن آنهمه مثل یک چتلونیس ساده شده. چتلنویسی که هرگز به پاکنویس نرسیده و نه ارزیده. همانقدر که نگهداری.......... نیلاب موج سلام	انـسـان و محـبـت بــه جــزاز کِـشـت الـفــت را نمـی بـیـنــم دگـر بـهـتــر شـمـیـم عـطـر زلـفـــانـش نــدارد مُشـک و هــم عـنـبـر خـیــال پــوچ مــا دایــــم بـِکــارد خــــار هـــا بـــر دل نمـی دانــد ز ارزش هــای کِـشـت و حـاصـل عـبهــر زشــور و فـتـنــه انگـیـزی گلـوی خشک کـی تــرشــد گـلــــو دارد نـیــــاز آب و آب آیــــــد ز چـشـــم تــــر نـــه ایـن دسـتــورانـسـانـی بـُـوَد گــردن فــرازی هـــا ودود فضلی
کابله مه ژاړه ته کابله مه ژاړه ته ما درته ډیر ژړلي کابله وخانده بیا کابله وغوړېږه دریڅه پرانیزه د باغ پر لوري چې زما د زړه ، دا نړېدلې نړۍ یو ځلې بیاد سرو ګلانو له عطرو ډکه شي داکترحنیف بکتاش	آسمان ته ! اې آسمانه! پاکه لمره! د ځلاندو ستورو کوره! د ښکلا د آیاتونو پیغامبره ! سمندر ته د لید و سترګې کږې که سمندر کې توره شپه ده سمندر د تمساګانو- د وژلو افسانه ده هلته هر څه ـ د توفان څپو ځبلي عنایت الله پویان
فعل امر و التزامی را در زبان فارسی چگونه بنویسیم؟ در کشور ما نبود یک نهاد سراسری و با اعتبار فرهنگی که صلاحیت تعیین نمودن گونه های درست نوشتاری واژه ها را داشته باشد، سبب شده است که ناهمگونی های چشمگیری در املای بسیاری از واژه ها در نوشته های ما رونما گردد. یکی ازین ناهمگونی ها در نوشتن فعل امر و التزامی برای افعالیست که حرف اول ساقۀ اول آنها "آ" یا "اَ" باشد. مانند: آمدن، آوردن،............ عصر دولتشاهی	زیبایی های سخن درشعر فارسی شعر فارسی از زمان رودکی تا امروز، تحول وتطور زیاد دیده وبه قله های شامخ زیبایی های لفظی و معنوی قدم گذاشته است.این زیبایی ها وظرافت های لفظی ومعنوی در صنایع شعر فارسی را میتوان هم در سروده های حماسی مانند شاهنامهء فردوسی جستجو کرد وهم در شعرهای تغزلی،عرفانی،حکمی وفلسفی.میتوان به فراوانی یافت.ابو عبدالله رودکی............ دستګیر نایل
درد غربت ای خدا آن آسمان بیکران ما چه شد آن سر و سامانه و آن خانمان ما چه شد از کی جویم من سراغ عظمت دیرینه اش کابل و پکتیا و بلخ و بامیان ما چه شد ثبت تاریخ است نام سر فرازان وطن راد مردان بزرگ آن زمان ما چه شد درد غربت بین که از پایم فگنده ای دریغ بهانه	منلی علمي اوفرهنګي شخصیت ملګری اولارښودډاکټرمجاوراحمدزیار دروان کال داپریل په پنځمه نېټه په لندن کې دېوې پرتمینې غونډې په ترڅ کې دافغانستان دویاړلي علمي اوفرهنګيشخصیتوهاندډاکټرمجاوراحمدزیاردزیږېدوپنځه اویا ومه کلیزه ولمانځل شوه.ما له ډېره وخته ددغه فرهنګي ویاړلي یاردکلیزې درسېدونېټې ته انتظار ایسته اوغوښتل مې دلمانځنې په غونډه کې دپوهاند زیاردعلمي اوفرهنګي هڅو،نوښتونواو.......... ډاکټرحنیف بکتاش
زیار صاحب – زیارونه او ویاړونه د پوهاند ډاکترمجاوراحمد زیار د ژوند د پنځه اویایم پسرلی په پلمه جوړیدونکی سیمینارته پیغام زیارصاحب ته تر مبارکۍ ویلو او دنیکو هیلو تر وړاندی کولو وروسته : کله ناکله می فرهنګی انډیوالان ښایی پدی خاطر چی زما دلیکنو بڼه ایزه ځاکړتیا یی خوښه یا ورته په زړه پوری ګرځیدلی وی ، نو یو نیم وخت خپلی لیکنی راته د ارزونی په موخه رالیږی ......... پوهنمل حاجی محمد نوزادی	... آوایـی از تـه آب ... " کتابچه خاطرات رونا امیر" بیست و نهـم جنوری 2012، پرونده خونین محمد شفیع، طوبا یحیا و حامد محمد در دادگاه کانادا بسته شد. هـر یک ازین سه تن به اتهـام کشـتار و زیر آب کـردن گیتی (سـیزده سـاله)، سحـر (هفـده سـاله)، زینب (نزده ساله) و رونا (پنجاه ساله) باید بیست و پنج سال از پشت میله های زندان ستاره بشمارد. در میان انباری از عکسها، ایمیلها، تکستها، نامه ها یادداشتهایی که........... برگردان: صبورالله سیاه سنگ
د پوهاند دوکتورمجاوراحمد زيار۷۵ کلن اندوژوند زيار، زغم او بری دادی، د سږکال په رابرېدو سره يې د ژوندپېنځه اويايم او د اند و واند شپېتم پسرلي ته هرکلی وايو او له کورمېشتو او بهر مېشتوفرهنگيالانو سره يې يوځای نمانځو. زه ددې کلک پلوي يم چې دهرچا ښېگڼې او بدگڼې مخامخ په ژوندونې ور ډاگيزې شي. هرگوره، دا ددې مانا نه لري چې موږبه خپل تېر فرهنگيان هېروو، خوټول ژوند هم له باباگانواودهغوله کلياتوسره تېرول، ........... پوهندوي آصف بهاند	Partaw Naderi Introduction Born in 1952 in Badakhashan province a region bordering present-day Tajikistan, Partaw Naderi is widely regarded as one of the foremost modernist posts of Afghanistan. Like many of his educated, Dari – speaking compatriots, he is steeped in classical Persian literature............. poems translated by: Sarah Maguire & Yama Yari
گزارش خبری نخستين برنامهء شام آشنايی با آفريده های ادبی و . . . بر اساسِ فراخوان اتحاديهء انجمنهای افغانها در هالند و انجمن آيندهء مردم به تاريخ 14 جنوری 2012 نخستين برنامهء شام آشنايی با آفريده های ادبی برونمرز و رسانه های درونمرز (افغانستان) به اشتراک بيشتر از دوصد تن از شاعران، نويسنده گان، تحليلگران و منتقدان ادبی افغان از کشورهای هالند، امريکا، آلمان، بلجيم، سويدن و انگلستان به هدف ايجادِ زمينهء ............. فضل الرحيم رحيم	بخشش باشه پیش از آنکه مُلک ما سودا کنید یک کمی فکری برای ما کنید اختیار ما به دست دیگران کشورم جولانگه بیگانه گان کودک ما را به گریان ساختند از وطن ما را گریزان ساختند هر کی آمد، بست و کشت وخُرد و بُرد هارون یوسفی
وطن در تنور داغ در حیرتم چسان که ترا خواب برده است ؟! نی نی نه خواب بلکه ترا آب برده است غافل ز حال خویش و وطن در تنور داغ ای وای من که گوهر نا یاب برده است سلسا ل و شا ما مه و آثار با شکوه دار و ندار ما همه ؛ سیلا ب برده است واحسرتا ! که ملک خراسان و آریا ن عبدالله « وفا » نورستانی	دعا به یار دستی که با تو جور نماید بریده باد چشمی که بد کند نظرت کور دیده باد حر فی که در قفای تو گوید به کینه غیر در گوش های عا شق تو نا شنیده باد دارم دعا به درگه یزدان بی نیاز مهر ت به کار خانه ای دل ها تنیده باد هر قا متی که همسری با قد تو کند نذیر ظفر
عمر کوتاه بـُـَود و طول اَمل هست دراز ای که دلدادۀ این عالم سفلی شده ای دور از سیر برآن عالــم بالا شـده ای همه خواست وطلبِ توزجهان چیست بگو! زین جهان بُرد کسی غیرکفن، کیست بگو! آنچه تو جمع کنی با همه رنج وخواری همرۀ خود نبری آنچه تو گـِرد می آری بنــدۀ خورد وخور وشهوت و مال و دولت محمد عزیز(عزیزی)	آخرین تبسم امید آن حسی است که می‌گوید حسی که اکنون دارید دائمی نیست. آن چشم های نافذ بسته شد و آن صدای گیرا برای همیش خموش ،سکوت میکنم بغض هایم حرکت میکنند گلویم فشرده میشود، نگاه ها را حلقه های اشک محاصره میکنند میروم در میان باد و باران ایستگاه می سازم می بینم که شاخه های درختان می لرزند گویی که خورشید را به تاراج برده اند و.......... عبدالهادی ایوبی
چه خوش بود . . . گرعقل و خرد از همه می بود، چه خوش بود دلها همه گر پاک و صفا بود، چه خوش بود بر روی زمین هیچ کس از پو ر بشر، کاش پُر کین و ستمباره نمی بود ، چه خوش بو د ازشعله ی جنگ و جدل و غارت و فر یا د در دیده نبود اشک ِ غم آلود ، چه خوش بود مادر ز غم ِ مرگ ِ جگر گوشه چو ما هی ؛ پیکارپامیر	شب پر خاطره با فریبا آتش صادق و اشعار دلنشین اش از لابلای اخبار نورنبرگ که صبح دوشنبه پنجم ماه مارچ امسال (2012) مطا لعه میکردم در یافتم که شبی را بمناسبت هشتم مارچ روز جهانی زنان بتاریخ نهم مارچ همین سال بنام فریبا آتش صادق ژورنالیست، نویسنده و شاعر مطرح افغان اختصاص داده اند. از وجد در لباس نمی گنجیدم ، به دوستان هموطنم زنگ زدم که آیا ازچنین شبی آگاه اند ؟ شبی که از جانب دفتر ......... پروین صیام
وصا ل شبی به دربِ سرایت دویده می آیم شکوفه های دلم چیده چیده می آیم بهار حسن تو بس عالمی دگر دارد چو قطره قطرهِ باران چکیده می آیم ز بس خمارِ می نابِ آن لبانِ تو ام شراب شوق ترا سر کشیده می آیم صدای ناله ی مرغِ شکسته بال و پرم قیوم بشیر	در سرزمین .... در سرزمین من چراغ های کور- شهر به قامت خمیده ء آفتاب می گیریند در درهای شهر- سرزمین من قفل های دیموکراسی را که به بزرگی پیکر مرگ است الف .س. الیم
جایزه ای بالاتر از « نوبل» و « اسکار» برای کتاب "گوهر اصیل آدمی" چهارسال پیش وقتی نظرم به عنوانی خورده بود : «شاهکاری که کاندیدای جایزهء نوبل میکنم» ؛ احساس های متضادی برایم پیدا شد و راستش اینکه بیشتر این احساس بر آنها غلبه داشت که این یک گستاخی و اضافه گویی و تعارف بیجاست . جایزهء نوبل ؛ مگر آنقدر بی ارزش است که به کتاب یک افغان چنین و چنان داده شود ؛ انهم چه کتاب و از چه قلم و با چه............... سلیمان کبیر نوری	نگاهی بر کتاب «گوهر اصیل آدمی» و فهم و هضم آن گوهر اصیل آدمی « - یکصد و یک زینه برای تقرب به جهانشناسی ساینتفیک - کتابیست پژوهشی ، تحقیقی ، ساینتفیک برای تعریف و تثبیت و نشان دادن مقام انسان وانسانیت ، خود شناسی و خدا شناسی و جهان شناسی . از آن جمله در آن موقف و مقام والای زن «مادر» فرشته زمین عاری از تعبیر های باطل و سوء تفاهم ها در شناخت در آمده است . ................. ماریا دارو
پاي لخت را بر گِل خورشيد سودم پاي لخت را بر گِل خورشيد سودم. آوخ، هيچ نمي‌دانستم خورشيد آشياني دارد در دهي يكريز باراني. سر و روي گوسپند نازنيني را مي‌بوسد و لبخندان به دالان مي‌كشانَد اين همبازي خورشيد گُل سرخي هزاران پر. اخگري رازدارِ آتشخانه‌ي زردشت شاپور احمدي	بهارآرزو ای بهـار آزرو تـــو کی فــــــرا خواهی رسـیـد تا دل ســـرد زمیــــن خانـــه را گـــــرمی دهـی تا رود پند ک به برگ وغنچه بر لبخند گل قامـــت مادر وطــن را زیـنت شاهی دهـی تــا نسیم الفتـــی دمساز راه مــــــا شــــود تا بشویــد شـبـنـم عشـقی غبــار کـینـه را تا شود پیدا به دل ها تارعفو و مرحمت پوهندوی شیما غفوری
مـقـــــامِ زن زن بُـوَد صورتگـری بعـد ازخــداونــدِ جـهــان زن فـروغِ چشـمِ گـردون است والـفـت بـیکـران زن لطیف است وظریف است وشفیق ومهربـان سـیـنـه ی بـی کـیـنــه و بــارانِ مـهـــرِ آسـمــان بـرعـروجِ عـشـقِ او داده ســلامـش کـهـکـشـان یک کمـی ای مــرد ســرانــدر گـریـبانـت بمـان زن بُــــوَد زایـنــــــده ی پـیغـمـبـــرانِ بـیشـمـار ودود فضلی	دورهء بیداریء ملت افغان رسید مژده که سرما گذشت، فصل بهاران رسید موسم خشکی برفت، نوبت باران رسید خاک چو گل برفشاند، مهر به دل پروراند غنچه شگوفان شدو، با لب خندان رسید ریشه هم آغوش خاک، دانه هم آغوش تاک از کرم ذات پاک، برگ درختان رسید تا دل یخ آب شد، آب چه بیتاب شد ولی شاکر
ټولپېژندلی او ټولمنلی شاعر، لیکوال او رسنوال ښاغلی لایق زاده لایق له خپل اندو ژوند سره شعر په کره کوټلې او آهنګینه ژبه کې د اندو واند (فکروخیال) یو ولولیزه (عاطفي) تړاو دی چې له زړه نه راپورته شي، او زړونو ته لار وکړي. په دې ډول تر هرڅه وړاندې باید د شعر ژبه خوږه، نږه، او کره کوټلې، زړه راکښونکې، وییونه (کلمې) یې تازه او ښکلي وي. ټولنیز واقعیتونه ............... مرکه وال : انجنیرعبدالقادرمسعود	گونتر گراس: "آنچه باید گفته شود"! „Was gesagt werden muss“! گراس: از دروغهای غرب به تنگ آمده ام. امریکا و غرب همیشه دیکتاتوران بزرگ را به خاطر موضع ضد کمونیستی شان مورد پشتیبانی قرار داده اند. پس از آنکه گونتر گراس در شعر فرجامین و جنجال برانگیزش " آنچه بای گفته شود" از " اسراییل اتمی" یاد کرد و این کشور را تهدیدی برای صلح جهان ـ ی که بدون آنهم شکننده هست ـ ........... برگردان: نیلاب موج سلام
سوسیال په عمر پوخ سړي له کاغذي پاکټه د ګوتو په څوکو تنباکو پورته کړل، د مئين کاغذ منځ یې ترې ډک کړ، د کاغذ څنډې يې یو پر بل راتاوې کړې. شونډې يې بیرته شوې، د بریتو له څوکو يې ژبه راوویسته، د کاغذ په اوږده نرۍ ژۍ يې تیره کړه. کاغذ يې سریخ کړ. د تنبکو له پاکټه يې د نوک په اندازه کاغذ وشکوو، لوله يې کړ، او له تنباکو نه د ډک کاغذ په خوله کې يې ورچوخ کړو........ علي سيد سيدي	الحاج استاد دوکتورمحمد سعید(سعید افغاني) د پوهې، علم او ادب د پیاوړي قلم خاوند د فبروري (۲۵) نیټه د استاد سعید افغاني دوفات اوه ویشتمه کلیزه ده. زه د داسې یو نامتو عالم او تکړه لیکوال په اړه څو کرښې لیکم، چې دهغه دروند نوم نه یوازې زموږ په هیواد کې، بلکې په نورو هیوادونو کې هم د یو مخور استاد، علمي، روحاني او ملي شخصیت په توګه خپل ځانګړې ځای او مقام لري. ............... انجنیرعبدالقادرمسعود
شمع خاموش مکن در چنین شب تاریک و ظلمانی شمع خاموش مکن وانک چو صبح رسد از ره / باز کن پنجره را نفسی تازه بکن / نفسم نفست باور کن من و تو گر زدیوار سکوت و جهل نگذریم پشت همین دیوار خواهیم مرد/ خواهیم خفت در عصر بی اعتمادی که دروغ و فریب فربه شده اند و تیر منفعت از کمان تاریخ/ عدالت را نشانه رفته است اکرام صامدی	نگاهی به رمان «از هرات تا تهران» اثری از: محسن نکومنش فرد نگارندۀ سطور آتی نه رمان نویس است و نه منتقد ادبی فقط دیدگاه یک خواننده کتاب رمان « از هرات تا تهران » را به روی صفحۀ تحریر درج کرده است. البته نویسنده رمان و خوانندگان عزیز، کمی ها و کاستیهای در متن این نوشتار را به بزرگواری خود مورد بخشش قرار دهند. مختصری در مورد پیشینه مهاجرت ........ سید خداداد فطرت
مارينا تسوه‌تايواي من آنان نيز آمدند: ...... و نالوطيها و اسبان ...... كه رودبار آسمان را بيچاره مي‌كردند كژدمهايي كه سرماي پوستمان را مي‌چزاندند و نيز آنان كه همهمه‌ي هيكلم را به هيچ مي‌گرفتند 5و سرانجام به الف ب رسيدند. چه بچه‌هايي‌اند اين استادان زنده‌جان، چه صرفه‌جو در مِهرشان به سوفيا. با آنان دمخورم. شاپور احمدي	دوبیتی ها من کیستم که فاش بگویم سخن ترا این ذره در نواست به آمیختن ترا پیوند ِ ضعف ماست و بگسیختن ترا با جام خالی ما و کمی ریختن ترا ای داغ فراق تو چه کردست ز غمها تا خون برآورده بمژگان شده نمها در گلخن در حسرتی از آتش وصلست سید همایون شاه عالمی
استفاده از مطالب و عکسهای ( فـردا) با ذکر نشانی مأخذ مانعی ندارد This website is optimised with IE6+ and a screen resolution of 1024 X 768 or higher