نصیرمهرین
درحاشیۀ
چند خبر اندوه آمیزازمهاجرین
چند هفته ییست که خبرهایی ازمهاجرین افغانستان باردیگر دلها راآزرده است.
- بتاریخ پنجم اپریل رسانه های گروهی خبردادند که اجساد 44 تن افغان،
ازداخل کانتینری سربسته درسرحد پاکستان با ایران بدست آمده است .40 تن در
حالی که در بیهوشی به سرمی بردند،به شفاخانه منتقل شدند.
( سایت کابل ناتـهـ وبی بی سی )
- بتاریخ دهم اپریل پولیس ایتالیا خبردادکه " حدود ۱۰۰ پناهجوی افغان، از
جمله ۲۴ کودک را از مجراهای فاضلاب زیر ایستگاه راه آهن شهر رم، پایتخت
ایتالیا بیرون آورد.
به گفته پولیس ایتالیا، این پناهجویان از راه ترکیه و یونان خود را به رم
رسانده بودند. مقامهای پلیس گفته اند که آنان برای نجات از سرما در مجراهای
فاضلاب ایستگاه راه آهن رم می خوابیدند."
- شب هنگام بوقت سدنی – آسترالیا ،دوست عزیزی خبرداد که امشب داغترین موضوع
در تلویزیون های آسترالیا،حادثۀ جان باختن جند تن مهاجرافغانستان وپولیس
آسترالیاست. طبق آن خبر یک کشتی کوچک مسافربری مربوط به قاچاقبران انسانها
،که عده یی از هموطنان مارا به آسترالیا میرسانیدند؛ با پولیس سرحدی در
آبهای آن کشور مواجه شده، درنتیجۀ حادثه یی که هنوزجزییات آن روشن نشده است،
چند تن مهاجروپولیس کشته شده اند.
این خبرها هنگامی منتشر میشوند که افغانستان شاهد اوج بحران های مختلفۀ
حیات چند سال پسین خویش است . اگر درکنار این چند خبر، خبرهای دل آزار
همیشگی را نیزبیفزاییم که مهاجرین بی بازخواستگر وبی دادرس وطن ما
درپاکستان وایران همه روزه دیده ومی بینند؛ اگر روزگار اسفباری را که در طی
سی سال پس از هفت ثور 1357ملیون ها انسان کشور ما به عنوان پیامد مصیبت زای
آن کودتا دیده اند، نیز درنظر آوریم؛ به سرنوشت وسرگذشت غم بارملیون ها
انسان جامعۀ خویش میرسیم . مسألۀ که درسالهای پسین اندیشیدن آن به عنوان یک
موضوع جدی برای دولت افغانستان محلی از اعراب نداشت .
این رویدادهای غم آفرین سخن آزآن دارند که در افغانستان، زمینه های رفع
معیشت وکار وجود ندارد. همان وضع نابه هنجاری که برای برخی سبب ساز آدم
ربایی ها،دزدی ها ودست یازیدن به هرنوع عمل منافی کرامت انسانی را فراهم
نموده است . یک عده خانواده ها با ردیگر راه خروج از وطن می جویند. جوانان
بیشمار در تکاپوی پیداکردن کشور ی میشوند که بتوانند،کارکنند واز آن چیزی
برای خانواده های خویش نیز بفرستند. پدران ومادران خانواده ها باردیگردر پی
فروش هستی ناچیز خویش افتیده وبا تأمین تماس با قاچاقبران انسانها، به امید
یافتن جایی که فرزندان ایشان بتوانند زندگی کرده ودرس بخوانند،غم نجات ازین
اوضاعنابسامان و آیندۀ فرزندان خویش را میخورند.
با موجودیت چنان اوضاع رقت بار وبحران آمیز، عناصر کلاه بردار، سیه کار
وقاچاقبرکه باردیگر وارد میدان شده اند، راه های مختلف وباغ های سرخ وسبز
را برای خانوداده ها نشان میدهند. اینست که صدها انسان را همچنان در چند
گوشۀ جهان سرگردان ،پریشان وحونین جگر میابیم .
سالیان حضورقوای شوروی وبیدادگری های حزب دموکراتیک خلق افغانستان؛پدیدۀ
مهاجرت به عنوان نتیجۀ منطقی اوضاع،از فرار انسانها از شر مظالم وجفاهای
سترگ سخن داشت. فرارازجلب وجذب تحمیلی و ودارسازی به پیوستن به شبکه های
حزبی،قصدتداوم مخالفت درخارج ازکشور، فرار جوانان از جلب وجذب عسکری وجنگ
تحمیلی ، شکنجه واعدام. . . زمینه های آشکار خارج شدن از کشور را برای
ملیون ها انسان فراهم آورد. در آن سالیان که حضور قوای شوروی درافغانستان
موجبات خورسندی ورضایت و بهره مندی کشورهای مخالف شوروی را بوجود آورده
بود،از آن مظالم مهاجر ساز کم سخن گفته نمیشد.
اما اکنون سخن از نا کارآیی دولت افغانستان وسیاست های طالبانی نمودن وهراس
انگیزی که به بُعد بقیه عوامل اجتماعی و اقتصادی مهاجرت افزوده است،جایی
ندارد!. زیرا این برنامه های غلط اقتصادی واجتماعی وگروه های دست پرورده
ودست چین شدۀ فاقد کفایت بوده اند، که اکنون نتایج بحران آمیز آن با وضاحت
وصراحت واز جمله درچهرۀ موج نوینی از مهاجرت ها قد بردافراشته است . دولت
افغانستان وکشورهای که اکنون درآنجا حضور داشته ودرامر ونهی امور دست دارند،
ازین نا کارآیی حرفی برزبان نمیاورند.
در حالی که میزان علایق برای رفتن به افغانستان بسیار کاهش یافته است؛
امادرچند سال پیش برخی ، امیدواری های بدان داشتند، رقم برگشت به سوی
کشورهای اروپایی، امریکا، کانادا، وآسترالیا بالارفته است . آنانی که از
افغانستان به این کشورها برمی گردند، یکعده با دست های تا اندازه یی چشمگیر
پُر واندوخته های بهتر پولی رسیده اند. واین عناصر حتا بیشتر از خارجی هایی
که سال یکی دوبار برای دیدار خانواده به کشورهای خویش برگشته اند،درمیان
افغانستان وخارج درسفربوده اند. البته کسانی را که بدون انگیزه های مادی
بدان کشور وبا دل پاک رخت سفر بسته اند، درین جمله ندیده ایم . آنچه مهم
است، پدید شدن تفاوت ها وبهره جویی های سؤ جاری از امکاناتی ست که جامعه
جهانی یک قسمت را به افغانستان گسیل داشت .اما بی کفایتی های حاکم چنان بود
که برنامه یی برای پیدا کردن کار ومصروف شدن بیکاران حضور نیافت .یک عده
راه دزدی را درپیش گرفتند ،ده هاهزار انسان بسوی اعتیاد به مواد مخدره وبی
خبری از دین ودنیا رفتند،یک عده شاید با شکم گرسنه و قرار گرفتن درزیر لحاف
پینه یی، ضمن طلب مرگ، شکرگزاری را دوای رنج های خویش یافته باشند.
اما یک عدۀ دیگر میخواهند برای نجات جان خوش از شرگرسنگی ودست نیازیدن به
اعمال منافی اخلاق راه مهاجرت درپیش گیرند.
بدون هر گمانی با صراحت میشود گفت که تداوم وضع ناسالم به رشد پدیدۀ مهاجرت
وبه همان میزان به رقم شنیدن خبرهای تأثر بار مهاجرین کشورما می افزاید.
دشواری های زندگی درپاکستان وآنچه دولت ایران درقبال مهاجرین دردآشنای
افغانستان درپیش گرفته است،جز برای یک تعداد که به هرقیمتی دوباره ویا تازه
بدان دوکشور میروند، برای موج جدید مهاجرت ، این دوکشور هدف قرار نمیگیرد.
ازینر وست که قاچاقبران انسانها در پی شکار خویش از کابل تا اندونیزیا
وآسترالیا ،ترکیه ویونان وایتالیا،وبسا جاهای دیگر، شبکه های را گسترش داده
اند. عدم نیاز کشورهای دارندۀ سرمایه و زمینه های نگهداشت مهاجر که خود در
کم مانندترین بحران بسر می برند،نظارت شدید بر راه های که مهاجرین از آن ها
وارد این کشورها میشوند؛برای مهاجرین وسایل وطرق دشوارتر ومخاطره آمیز تری
را برای استفاده می گذارد.
با آنکه خبرهای معطوف به مهاجرین افغانستان بازتاب جهانی داشت و
درافغانستان نیز سر زبان مطبوعات افتاد،امارئیس جمهور دست وپاچۀ افغانستان
که بیشتر به توشیح " قانون احوال شخصیۀ اهل تشیع" دلچسپی داشت ؟!،اندک
احساس مسؤولیتی نشان ندادتا با صداقت از بی کفایتی های چندین ساله وسبب
سازی های موج جدید مهاجرت سخن میگفت که میشد توجه را به دسترسی به داروی
اصلی این پدیده یاایجاد پروژهای کارده در افغانستان و گسست با راه های هراس
انگیز مبنی بر طالبی کردن کشور،جلب نماید.
برخلاف (شاید مطابق انتظار)،رئیس جمهوریا نُماد نارکارآیی ها ،سخنانی گفت
که میشود آنها را پاشیدن نمک برزخم ها خواند .
حامد کرزی چنین گفت :
"از تمام هموطنان عزیز و خانواده ها می خواهم که فرزندان شان را به دست
قاچاقچیان انسان و از راههای غیرقانونی به خارج از کشور نفرستند."
رئیس جمهوری افغانستان در سخنرانی هفتگی خود تاکید کرده است که اگر
افغانهای کارگر می خواهند در خارج از کشور کار کنند، باید به عنوان کارگران
حرفه ای و از راههای قانونی به خارج بروند."
(سایت بی بی سی دهم اپریل)
آری ، نباید بیش ازین سخنان ملکۀ لویی شانزدهم را مثال آورد که در برابر
شعا رهای نان طلبانۀ مردم ناراضی گفته بود:
اگر نان ندارند چرا کلچــــه نمیخورند!