محمد اسحاق فیاض
Mif_1967@yahoo.com
آیا القاعده تضعیف شده یا تغییر جهت داده است؟
آخرین بررسی هایی که از سوی اداره مرکزی اطلاعاتی امریکا سیا در باره گروه
القاعده منتشر شده است، نشان می دهد که که این گروه نسبت به دو یا سه سال
گذشته بسیار تضعیف گردیده طوری که درحال حاضر قادر نیست به منافع غرب
حملاتی را انجام دهد.
"دنیس بلر" رئیس جدید سیا در اولین گزارش خود به عنوان گزارش ارزیابی
سالانه امنیت جهانی به سنای آمریکا ارایه داد این مطلب را یاد آورشد اما
تاکید کرد که افغانستان و پاکستان همچنان به مرکز فعالیت های تروریستی
تبدیل گردیده است. او گفت: اوضاع امنیتی افغانستان و پاکستان به یکدیگر
پیوند خورده است. هیچ بهبودی در اوضاع امنیتی افغانستان ممکن نیست مگر انکه
پاکستان در کنترل مناطق مرزی خود موفق عمل کند.
"دنیس بلر" هشدار داد که دولتهای افغانستان و پاکستان در حال از دست دادن
کنترل شبه نظامیان هستند. وی به ویژه به مناطق جنوب افغانستان و مناطق شمال
و غرب پاکستان اشاره کرد که دولتهای این دو کشور کنترل خود را در این مناطق
از دست داده اند. مدیر اطلاعات مرکزی آمریکا مسئولیت این امر را متوجه
دولتهای افغانستان و پاکستان دانست و گفت فساد مالی، مشکلات اقتصادی، اوضاع
نامناسب انسانی و فقدان خدمات اصلی باعث شده است که این مناطق بستری برای
فعالیت شبه نظامیان باشد.
وی به مناطق مرزی میان افغانستان و پاکستان به عنوان یک تهدید امنیتی اشاره
کرد و گفت آمریکا هیچ کار مستقیمی نمی تواند انجام دهد.
وی در عین حال گفت پیشرفتهایی در مبارزه برضد "القاعده" بدست آمده است از
جمله چهار تن از رهبران این گروه در مناطق قبیله ای پاکستان طی سال گذشته
کشته شدند.
البته اين يك واقعيت است كه فعاليت هاي گروه القاعده در كشورهاي خاورميانه
و بويژه عراق و نيز كشورهاي قاره امريكا، اروپا وآفريقايي تضعيف گرديده است
و چند سال است كه هيچ گونه حركتي از سوي آنان دراين مناطق صورت نگرفته است.
درواقع امريكا با حمله به افغانستان اين گروه افراطي را در مناطق جنوبي
افغانستان و نيز ايالت هاي سرحد و بلوچستان محصور وزنداني كرده اند. شايد
براي غرب نيز مطلوب باشد كه نيروهاي افراطي القاعده را دراين منطقه محصور و
مشغول بسازند تا توان حملات تروريستي را در ديگر كشور ها و بويژه در
كشورهاي غربي نداشته باشند. اگر منظور سياي امريكا از تضعيف گروه القاعده
اين موضوع باشد. بايد قبول كرد كه فعلا گروه القاعده توان انجام عمليات
گسترده تروريستي را در كشورهاي غربي ندارند. شاید درشرایط فعلی گروههای
تروریستی القاعده هم تلاش ندارد برنامه های خود را صرف ضربه زدن به کشورهای
غربی یا منافع آنان در دیگرمناطقی از جهان نماید، زیرا درشرایط فعلی نه
القاعده توان انجام چنین عملیات های پرهزینه را دارد و نه بر موفقیت ان
چندان امید وار هستند زیرا کشورهای غربی از مدتها است که کوچک ترین حرکات
مشکوک را زیر نظردارند و درواقع نیروهای امنیتی کشورهای غربی درحال آماده
باش می باشند و درچنین وضعیتی موفقیت انجام عملیات تررویستی کاری دشواری
است. به همین دلیل درواقع هم گروههای تروریستی وابسته به القاعده و هم
کشورهای غربی به نحوی به توافق ضمنی به این نتیجه رسیده اند که که
افغانستان و پاکستان را میدانگاه مصاف شان بایک دیگر قرار دهند.
همانطوری که رئیس سیای امریکا اعتراف کرده است، امروز افغانستان وپاکستان
باردیگر به بزرگ ترین مرکز فعالیت های تروریستی گروه های وابسته القاعده
تبدیل گردیده است، با گسترش نوع افراطیت افسارگسیخته منطقه را به اشوب و نا
امنی فروبرده اند.
شاید یکی از مکانهای برون مرزی که گروه القاعده درآن عملیات تروریستی انجام
داده هند است. حمله تروریستی شهر بمبئی هند درچند ماه پیش نشان داد که که
القاعده برای آن که مکانی امن تری درپاکستان پیدا کند حتی ممکن است اهدافی
را درنظر بگیرند که بغیر از منافع غرب باشد و آن را به اهدافی تروریستی در
دیگر کشورها تغییر دهد تا دلی برخی از حامیان سری خود را بدست آورد. هرچند
که مقامات پاکستانی تاکنون به قضیه حمله تروریستی شهر بمبئی با تردید
برخورد کرده بود، اما سرانجام درسایه فشارهایی بین المللی ونیز تهدیدات و
ارایه سناد ازسوی هند پذیرفت که حمله تروریستی شهر بمبئی در داخل پاکستان
طرح ریزی شده است. رحمان ملک، مشاور ارشد نخست وزیر پاکستان روز پنجشنبه
هفته گذشته اعلام کرد که بازجویی از تعدادی از افراد مظنون به ارتباط با
حمله به مراکزی در شهر بمبئی در هند نشان می دهد که بخشی از این عملیات در
خاک پاکستان طراحی شده بود.او در یک نشست خبری در اسلام آباد، پایتخت
پاکستان، گفت که اقدامات قضایی برای تشکیل پرونده علیه هشت مظنون به ارتباط
با حملات بمبئی به جریان افتاده و این پرونده در اختیار دادستانی قرار می
گیرد و ممکن است به محاکمه این افراد منجر شود.
او هم چنین گفت،بخشی از طراحی این عملیات در خاک پاکستان انجام شده است،
مهاجمان برای اجرای عملیات بمبئی، پس از ترک شهر کراچی، در پاکستان، به
ایالت بلوچستان در این کشور رفتند و زرار شاه، رهبران لشکر طیبه شود، با
ارسال یک ئی میل، مسئولیت این حمله را پذیرفته است.
به هرحال امریکا درتلاش است تا با اعزام سی هزار نیرو وفشار بیشتر بر گروه
القاعده و طالبان بتوانند نیروهای تند رو را در افغاانستان و پاکستان نیز
نابود سازند، اما سئوال اساسی این است که ایا امریکا قادر به چنین کاری
خواهد شد؟ اساسا گروه طالبان و القاعده دربرابر هجوم گسترده نیروهای
امریکایی چه موضعی را درپیش خواهد گردفت؟ برخی از کار شناسان نظامی این
گونه تحلیل می کنند که گروه طالبان و القاعده برای آن که طرح های امریکا را
خنثی سازد و تلاش های آنان را عبث جلوه دهد، درسال آینده شمسی بسیاری از
مناطقی را که در کنترول خود دارد رها می کنند و دست به عملیاتهای چریکی و
انتحاری می زنند و صبر می کنند تا نیروهای خارجی ازحضور درافغانستان خسته
شوند. آن وقت است که درسایه افزایش نارضایتی مردم باردیگر تهاجم گسترده خود
را آغاز خواهد کرد. به همین دلیل این کار شناسان معتقدند تا زمانی ساختار
های اجتماعی در جنوب دگرگون نگردد وباورهای طالبانی از این منطقه رخت
برنبندد راه دیگری برای نابودی تروریسم م خشنت در این مناطق وجود نخواهد
داشت.
به همین دلیل این کار شناسان پیشنهاد می کنند که امریکا در جنوب به محض آن
که دراین مناطق مسلط می شوند باید هرچه زودتر درتغییر ساختار های اجتماعی و
تغییر بافتاری های اجتماعی دراین منطقه تلاش نمایند تا ریشه های تفکر
طالبان ازبن کنده شود. و درچنین شرایطی است که دیگر خشونت دراین منطقه مهار
می گردد.