انجمن دوستداران سخن


 

                              گرامیداشت شادروان محمد کریم نزیهی "جلوه"

شام پنجشنبه اول حوت 1387 خورشیدی؛ انجمن دوستداران سخن – هامبورگ ، محفل گرامیداشت از شادروان محمدکریم نزیهی رازیر نام " لاله رخی با قد سرو"دایر نمود که جمعی ازفرهنگیان ،فرهنگدوستان وعلاقمندان استاد نزیهی حضوریافته بودند. درآغازمحفل شاعرگرامی جناب محمد زرگرپور که سمت سرپرستی انجمن دوستداران سخن را نیز عهده دار میباشد، ضمن خیرمقدم برای شرکت کننده گان گفت :
دوستان وعزیزان ، از آغاز فعالیت های انجمن تا حال، کوشیده ایم، ازشعرا، نویسنده گان،پژوهشگران ودر یک جملۀ کوتاه از آنانی که درگسترۀ سخن نام ونشان نیکی برجای نهاده اند،قدردانی نماییم . برنامۀ یی راتعیین نمودیم زیرنام " یادواره " ( گرامیداشت فرهیختگان عرصۀ هنر وادبیات). تا حال از ده ها شخصیت گرامی ما که سده ها پیش وفات نموده اند ویا عزیزانی که حیات دارند، درین برنامه های ویژۀ انجمن یاد نموده وفعالیت ها وزخمات شان رانشان داده ایم . در همین راستا، امشب از یک تن از چهره های یاد میکنیم ونامش را گرامی میداریم که با بزرگواری فرهنگی وپژوهشی زیسته اما زمانۀ ظالم بقدر کافی قدراو را نشناخته است .این چهره بسیار عزیزکشورما، استاد محمد کریم نزیهی است که درشعر جلوه تخلص نموده است . جناب زرگرپور پس از خواندن شرح کوتاهی از زندگینامۀ استاد نزیهی ،یاد آورشد که امشب دوتن ازاغضای انجمن ، جناب نصیرمهرین،تاریخنگاروپژوهشگر وشاعرارجمند،جناب جلیل شبگیر پولادیان رابرای سخنرانی دربارۀ استاد نزیهی داریم .البته دوستان دیگری نیزوقت دارند وآزاد هستند که خاطره ویا اطلاع وگفتنی های خویش رابگویند. نخست ازدوست گرامی مانصیرمهرین خواهش میشود که مطالب خویش رابه سمع حضاربرساند.
جناب مهرین، خُلص نوشتۀ مبسوطی رابه خوانش گرفت که از سالها به این طرف دربارۀ استاد نزیهی جمع آوری نموده است. ایشان مطرح نمودند که جامعۀ ما شادروان نزیهی و نزیهی های دیگر رانشناختند. اندک پژوهشگرانی که به سوی فراورده های فکری – قلمی آنها جلب شده اند،برای دسترسی به آثارایشان دچارمشکلات بوده اند. حتا معصران آن دانه های قیمیتی فرهنگی ما، درتصویر چهره ومعرفی ایشان مشکلاتی داشته اند. مثلا ً ببینید که همان شعر معروف وسیاسی شادروان نریهی که درپایان کتاب افغانستان درمسیرتاریخ آمده است ،وسرایش آن از نظر شادروان غباربه دورۀ پس از فروپاشی نظام امانی ودقیقتربگویم به زمانۀ حاکمیت محمد نادرشاه مربوط است؛ از طرف شادروان عبدالحی حبیبی چنان یادآوری میشود که درزمان امیرحبیب الله خان سراج المت والدین سروده شده باشد. از همان رو شادروان حبیبی آن شعر رابه عنوان ادبیات " مشروطۀ دوم " در نظرمیاورد . من فکر میکنم که دلیل نااشنایی ویا دیرتر آشنایی ناقص ونابسندۀ خویش رادر لزوم دیدهای جفاکارانۀ سیاست حاکم قوت جست وجو نماییم . پس از آن انگشت ملامتی را به سوی فرهنگیان وچیزفهم هایی ببریم که به فراورده های این عزیران توجه لازم نکردند ودرمعرفی ایشان نکوشیدند.
جناب مهرین درقسمت دیگری،در رابطه با زنده گی سیاسی شادروان نزیهی گفت : اگر هیچ سند ومدرک وکتاب ویادداشتی هم پیرامون خیات سیاسی ایشا ن در دست نداشتیم ،همان شعر سیاسی " تاکی از جور وستم شکوه وفریاد کنید"، حق شناسایی وره یافتن به اندیشه های مبارزاتی وضد استبدادی او راادا میکند. وی درهمین قسمت به اشعاری اشاره نمودکه درقافیۀ مشترک ازطرف شادروان ملک الشعرابهار(ایران )وبالحن پرخاشگرانه وکنایه زنان ازطرف شادروان سرور جویاسرورده شده است .
شاعرگرامی ، شبگیر پولادیان نیز به افکار واندیشه ها وبرجستگی شخصیت وی اشاره نمود وازکتاب شادروان حبیبی ( جنبش مشروطیت در افغانستان ) نمونه یی را به خوانش گرفت که از صفات عالی استاد نزیهی آورده است .جناب پولادیان نیز تاکید نمود که استاد نزیهی شخصیتی که جامعه شناس بود وفلسفه را نسبت به بسیاری ازهمعصران خویش بهتر میدانست ؛ شاعر مبتکر بود مبارز مشروطه خواه. اما متأسفانه او را ممنوع القلم نمودند. وی با اشاره به مطالبی از طرف استاد واصف باختری در "جلوه های از شعر جلوه ، بخشی از غزلهای استادکریم نزیهی " آمده است؛به معلومات حضاربیشترافزود.در بارۀ ویژه گیهای شعر استاد نزیهی گفت : با آنکه بیشترین معاصران استاد نزیهی به سبک ویا مکتب هندی شعر میکفتند وبیدل وصائب . . . رادرنظرداشتند ، اما استاد نزیهی نه تنها درین قسمت راه مستقل دارد بلکه درونمایه های شعری اش نیز تفاوت هایی را با دیگران میرساند.بسیار صاف وشفاف وروان مسایل اجتماعی وسیاسی مطرح کرده است که در توان هرشاعری نیست .جناب پولادیان نکات جالبی را در تاریخچۀ ادبیات زبان فارسی استاد نزیهی یادآورشد که درسالنامۀ سال 1314 منتشر شده است.برداشت وتعریف او ازشعرنشان میدهد که تا چه حدودی به باریکی های موضوع متوجه بوده است.

پس ازتفریح کوتاهی، صحبت ها وابراز نظرشرکت کننده کان آغاز شد.
شکوۀ مشترک همه این بود که چرا استاد نزیهی رادیرتر شناخته اند.
درپایان محفل، جناب محمد زرگرپور باردیگرازتشریف آوری هموطنان علاقمند تشکرکرده ، وعده نمود که درفرصت مناسب نوشتۀ خوانده شده وصحبت ها راترتیب ومنتشرنماید.همچنان باسایردوستان وپژوهشگرانی که دربارۀ شادروان نزیهی فراوردۀ قلمی دارند،تماس حاصل شود .


                         عده یی از اعضای انجمن دوستداران سخن- هامبورگ
 

«»«»«»«»«»«»

ادبی ـ هنری

صفحه^ء اول