دکتور انور ترابی
پوهندوی دوکتور انور ترابی
نام گذاری جاده ها
يک فرهنگ تازه وارد
اين طرح جستجوی رسالت و کشف و شناخت بازشناسی ملی را در قبال دارد که ميتوان آنار پيام نيک در احيای ميراث فرهنگی حال و آيندهء کشور بشمار آورد. ولی به کار برد اين هدف با توجه به نابسامانی های رنج آور زمان ما بخصوص در فاصله های ايديولوژيک و انديه هالی افراط گرايی مذهبی و قومی و تعصبات ملی نهايةت قابل تأمل، درنگ و در خور بحث و استدلال است.
نام گذاری جاده ها و اماکن نه تنها از نظر مراسلاتی و مواصلاتی بلکه از نگاه فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی خيلی با آرزش شمرده می شود. اگز زمام داران کشور اين حرکت ار برای وحدت و پيوستگی تاريخ و به حيث محرک نيرومند شناخت پديده های گذشته و معاصر در نظر بگيرند و زير تأثير و نفوذ سياسی و مذهبی ساير کشور ها و افراد و اشخاص قرار نگيرند و با يک ديد وسيع افتخارات تاريخی اين سرزمين را در رابطه به افراد و اشخاص پيوند بدهند و اين سيستم نامگذاری را مبتنی بر بر اصلا شايستگی تاريخی جامهء عمل بپوشند کاريست در خور ستايش.
ولی با تأسف که در آغاز اين مرحله از يک فهرست نام گرفته ميشود که مايه برانگيختگی اکثريت قاطع مردمان کشور ما گرديده است. به گونهء مثال در قطار شخصيت های خارج از کشور از ملک فهد پادشاه اسبق عربستان سعودی نام گرفته ميشود که در آغاز اين پروسه اقتاع گری های گذشته و معامله گری هايی قبلی سربلند ميکند. ما نميتوانيم هيچ گونه دليلی را در رابطه به اين تصميم بپذيريم. صرف نظراز ديگر مسائل کافيست که بدانيم که در زمام داری شخص ملک فهد مردم عربستان سعودی به گونهء برده در زنجير اسارت قرون وسطايی قرار داشتند و قرار دارند و از ابتدايی ترين حقوق انسانی برخوردار نبودند. زنان که نيمی از پيکر جامعه آن سرزمين را تشکيل ميدهند فقط تا امروز يک امتياز دارند و آن اينکه زنده به گور نمی شوند.
ولی آنچه در رابطه به افراد و اشخصا داخل کشور ميتوان گفت آن است که وقتی ما ادعای پر افخار موجوديت تاريخی کشور ما را منحيث يک کانون ارزشمند تمدن بشری پذيرا ميشويم پس بايد به گذشته هايی دور نظر بيندازيم و اين تفکر و دور انديشی را از فاصله هايی دور زمانی چهار الی پنج هزار سال قبل از امروز آغاز نماييم و بزرگ مردان تاريخ اين خطه را از آغاز شهر نشينی به گونهء مثال از يما پادشاه يا جمشيد و سائرين برا ساس قدامت زمانی فهرست نماييم. البته خدمت به انسان و تمدن بشری معيار خلل ناپذير شمرده می شود. به همين ترتيب اين تسلسل تاريخی را با برداشت حقايق منصفانه در طول سده هايی زمانی دنبال نموده آنها ئي را که در روند تکامل و فرهنگ کشور ما مايه ء افتخار بوده اند تفکيک و جدا سازی نمايند.
با يک ديد وسيع در پهنهء تاريخ ما با چهره ها و زمينه هايی رشد و شايستگی بشری در سرزمين ما بر ميخوريم که نميتوانيم از آنها چشم پوشی نمائيم.
اين شايستگی ها در عرصه سياست ، دانش ، هنر ، ادب ، دين و ساير مشخصه هايی فرهنگی چهره نمايی ميکند که در واقع آماری با کميت قابل ملاحظه بدست ميآيد.
اگر موضوع دفاع از از سرزمين ووطن طرح باشد فداکاری هايی نيکان ما از گذشته های دور در برابر متهاجمين به گونهء مثال لشکر کشی هايی اسکند ر مقدونی و سائر استيلاگران قبل از ميلاد و هم چنان دنبالهء آن از قرون نخست ميلادی تا آغاز دورهء اسلامی و بعد هم در طول يکهزار و چهار صد سال از پيدايش آئين اسلامی تا امروز بايد در دستور کار قرار گير. من نمی خواهم در اين ايجاز فهرستی را ارايه کنم ولی نمونه هايی برجسته ء آن در صفحات تاريخ قبل از اسلام و بعد از اسلام قابل ملاحظه است. ابومسلم خراسانی ، ظاهر فوشنجی ، ميرويس هوتکی ، سيد جمال الدين افغانی و سائرين که همه شان بخاطر احساس و انگيزهء وطن پرستی مبارزه مشهود و بی امان را همراهی کردند.
آنچه در ارتباط به شخصثيت هايی تاريخی خارج از ميهن ميتوان گفت بايد اشاره نمود که عالی ترين معيار در انتخاب چنين چهره ها دست آورد هايی علمی و دانش بشری و خدمات ارزندهء انسانی در جهت رشد و تکامل فرهنگ و تمدن آدمی و حقوق انسانی بايد در نظر گرفته شود. به استثنای يک تعداد نام هايی بلامنازعه خارجی و داخلی مانند فلاسفه ء بزرگ يونان و سرزمين اريانای کهن و خراسان بزرگ از قبيل ارسطو ، افلاطون ، بقراط ، ابوعلی سينا، ذکريای رازی ، ابوريحان بيرونی و سائرين لازم است تا نام گذاريی جاده ها و اماکن با نام هايی اشخاص خارج از ميهن تحت يک موفقت نامهء جانبين و متقابل بين کشور ها صورت بگيرد به گونهء مثال کمال اتاترک با نام شاه امان الله ميتواند بين دو کشور افغانستان و ترکيه با يک توافق فرهنگی هر دو کشور نمونهء خوبی در ثبت و درج اماکن و جاده ها باشد.