نصیرمهرین

افغانستان دارندۀ مقام نخست     

خشونت علیه زن 

بربنیاد گزارشهای منابع معتبر جهانی، میدانیم که افغانستان از صدرنشینان در فهرست مفاسد اداری است. این را نیز میدانیم که “پاسپورت” (گذرنامۀ افغانستان) از بی اعتبارترین گذرنامه های در سطح جهان است. اگر پای سانسور وخودستایی های معمولی ومروج را کنار بگذاریم، چند ویژه گی دیگر نیز با تمام زننده گی، در برابرما قد برافراشته دارند . از آنجمله است، میزان زرع و تولید مواد مخدر، یا موادی که پای انسان آزاری، معیوب سازی و انسانکشی را افزون از قلمرو داخلی، به سوی بسا کشورهای جهان میرساند. آب وهوای مناسب وفضای سیاسی، برای کشت خشخاش و تهیۀ تریاک، همچنان تولید چرس مهربانی بسیار نموده است که شهرت جهانی بیابند.

شاید توضیح واضحات باشد که دیریست افغانستان با ایجاد لانه های امن، آسایش لازم را برای فراگیری فن انسانکشی در اختیار بسا زیردار گریختگان چهار گوشۀ جهان فراهم نموده است. تروریسمی که همه روزه در افغانستان بیداد میکند، نتایج کارکردهای آن این کشور را با این ویژه گی نیزدر صدر آسیب رسانی ها قرار میدهد.

اگر ابعاد فقر، تنگدستی اکثریت مردم، در کوه ها با محرومیت از آب زندگی نمودن وتشنه به سر بردن، مهاجرت داخلی و بیرونی، دروغ گویی سیاسی، فرصت طلبی، انواع تبعیض،  زشت گویی های خشونت آمیز را نیز بیفزاییم و چهرۀ زنده گی نفرت آمیزِ اندک زراندوزان اخته شده با فرهنگ خود فروشی و تیکه داران قدرت را در کنار آنها بیاوریم، ویژه گی های دیگری هم سربلند خواهند کرد.

در مجموع اگر میتواند ما را قناعت بدهد که افغانستان در چه سطح و وضعیت اذیتبار گرفتار است ومردم دردمند ما چه رنجهایی را متحمل شده اند، شاید این صدای آشنا نیز به گوش ما برسد که از بدبینی و تصویر تنها زشتی بپرهیزیم و خوبی هایش را نیز بگوئیم، یادآوری خواهیم نمود که چه بهتر وخوبتر از این که ملیونها انسان با چشمان همیشه در راه با امیدهای خویش زیسته اند که بحثی فراخ دامن دارد. گواه تلاشهای بهبود خواهانۀ زنان ومردان، جوانان و نهاد هایی نیز هستیم که دست از تلاش خویش برنداشته اند.

اما از آن فهرستی که در بالا آوردیم، در اینجا ار پدیده یی یاد می کنیم که طی بیش از یک ونیم دهۀ پسین برای مردم ما بیشتر ملموس وآشنا بوده است. پدیدۀ خشونت. خشونتی که مظاهر وچهره های مختلف داشته، اما ما شاید آن کارکرد وحشت آمیزش را می بینیم که دسترسی به امنیت را از جامعه ربود و هزاران خانواده را به ماتم نشانده است.

در اینجا و به مناسبت روزهمبستگی جهانی زن، برخی گزارشها وجوانبی از آسیب های خشونت را در محراق توجه قرار میدهیم که همیشه دست خفه کننده در گلوی زن و  دختر داشته است. وقتی از آزارهمیشگی آن یاد می نمائیم، برداشت ما از دیرینه گی و ناگسسته گی هایش سخن دارد. اما در هر زمان  و در پرتو حاکمیت های  سیاسی مختلف، محتمل است که چهره و گونۀ آسیب سزاوار رویکرد جامعه شناسانه باشد. چنین است که وقتی از اِعمال خشونت در بیش از یک ونیم دهۀ پسین صحبت می نمائیم، نیاز توسل به جامعه شناسی برای تبیین تبارز و دریافت آسیب های خشونت در حق زن در افغانستان را مطرح می نماید. حالا این بحث باشد برای  آینده. نخست به ارقامی اشاره می نمائیم که  در زمینۀ خشونت علیه زن نیز افغانستان مقام نخست را دارا است.

• “دادگاه عالی افغانستان اعلام کرده که از سال ۱۳۹۳ تاکنون به هفت هزار و ۲۴۶ مورد خشونت علیه زنان در سراسر افغانستان رسیدگی شده که بیشترین میزان خشونت تجاوز جنسی به زنان است.

. . . سخنگوی دادگاه عالی افغانستان امروز، چهارشنبه (۱۵حوت/اسفند) گفت در این چهار سال ۹۲۰ مورد تجاوز جنسی ثبت شده که در صدر سایر خشونت‌ها علیه زنان قرار دارد.

او گفت که در چهارسال گذشته در ۷۲۰ مورد زنان مورد ضرب و شتم قرار گرفته، ۳۲۰ زن کشته، ۱۴۵ زن مورد آزار و اذیت قرار گرفته و ۱۱۳ مورد نیز خودکشی کرده‌اند”. . .

سخنگوی دادگاه عالی افغانستان می‌گوید که چهارهزار و ۹۰۰ مورد خشونت دیگر که ثبت شده، شامل جرایم گوناگون از قبیل مجبور کردن زنان به تن فروشی، تهدید به مرگ، ربودن، سقط جنین، ازدواج اجباری و فروش آنان بوده است.” (بی بی سی فارسی.  6 مارچ. 2019)

این گزارش را یکی از منابع حکومتی میدهد که مانند سایر منابع ونهاد های حکومتی، خاطرخواهی حکومت را طرف نظر دارند. همچنان در نظر داشته باشیم که موارد بیشماری از خشونت ها در محدودۀ خانواده ها بوده و روی انتشار نمی بینند. گزارشی را منبع دیگری انتشار میدهد، ببینیم:

• “مجتمع جامعه مدنی افغانستان که درباره خشونت‌های خانوادگی در افغانستان تحقیق کرده، نیز با نشر گزارشی، امروز( 6 کارچ 2019) اعلام کرد که یافته‌های آنان از ولایت‌های کابل در مرکز، بلخ در شمال، ننگرهار در شرق، بامیان در مرکز و هرات در غرب افغانستان نشان می‌دهد که خشونت خانوادگی به گونه ساختاری علیه زنان به شکل فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زبانی و جنسی وجود دارد.”
• این نهاد افزوده که نزدیک به ۸۰ درصد مردان افغانستان علیه زنانشان خشونت خانوادگی مرتکب می‌شوند. این نهاد ابراز نگرانی کرده که ۶۶ درصد این خشونت‌ها در حضور کودکان انجام شده ‌است.
• ” در این گزارش آمده که دولت افغانستان موفق به رسیدگی به حدود ۱۹درصد خشونت‌ها علیه زنان شده و این نشان دهنده ضعف دولت در مقابله با خشونت علیه زنان است . . .”

با توجه به ارقام انتشار یافتۀ هرسال،  خشونت ها بیشر شده اند: نمونۀ از سال 2017 را می اوریم که در مارچ 2018 انتشار یافت.

• گزارش سیما سمر 10 مارچ 2018:

“بیش از ۳۲ درصد خشونت‌های ثبت شده، فیزیکی هستند از جمله بیش از هزار مورد ضرب و جرح، بیش از ۲۷۰ مورد قتل، ۲۴ مورد قضیه آتش زدن و پنج مورد قطع اعضا”

به اساس سروی آزار و اذیت زنان این نهاد، بیش از ۸۵ درصد زنان در افغانستان آزار و اذیت را تجربه کردند. در این سروی با بیش از ۱۵۰۰ زن مصاحبه شده است.

• “نهاد های مدافع حقوق بشر موارد خشونت علیه زنان را در سال 1392 بیش از 4000 خوانده است. بنابر موارد خشونت که در ماه اول سال 1392 از طریق رسانه ها به نشر رسیده است، نگرانی های وجود دارد که موارد خشونت علیه زنان در طول سال جاری بیشتر از سال گذشته باشد.”

بازهم از گذشته ها(سال 2016)

• “امسال نیز از روز جهانی حقوق بشر در افغانستان در حالی تجلیل می شود که احتمالن همین اکنون هزاران زن و دختر جوان و یا نوجوان در معرض بی رحمانه ترین نوع خشونت ها در گوشه های مختلف افغانستان قرار دارند؛ کشوری که در آن از نگاهی برخی ها زنان جنس ضعیف و بی حیا شمرده می شوند. (نمونه اش اظهاراترییس شورای علمای ولایت تخار است که چند روز پیش گفت، زنان بی حیا ترین طایفه روی زمین اند.)” ۲۰ / قوس ۱۳۹۵ . خبرنامه. مختار پدرام
• خشونت مهار ناپذیر ولگام گسیخته درمناطقی که طالبان در اختیار دارند، نه تنها بیداد همیشگی دارد، بلکه محل امن برای دیگران نیز است:
• “شفیقه، در هرات زندگی می کرد. صنف دهم مکتب درس می خواند و در یک سالگی مادرش را از دست داده بود. او شانزده سال داشت که از سوی فضل الحق، که زن و شش فرزند دارد ربوده شده بود. فضل الحق، او را به یکی از ولسوالی های زیر کنترول طالبان برده و او را به عقد و نکاح خودش در آورد.”
• سنگسار شدن زخشانه در غور:

“این ولایت سال گذشته با سنگسار رخشانه، به عنوان بدترین جای برای زنان بر سر زبان‌ها افتاد. رخشانه دختر ۱۹ ساله توسط طالبان در منطقه غلمین در ۴۵ کیلومتری شهر فیروزکوه مرکز ولایت سنگسار شد. این دختر جوان، به جرم زنا کشته شد. پسر ۲۳ ساله همراه او، از سوی گروه طالبان شلاق خورد.”

***

بر بنیاد گزارشی از:

Deutsche geselschaft  Für die Vereinten Nationen.e.v   1-4-18

در یک سال حدود 5000 زن در سطح جهان کشته میشوند.

دراینصورت اگر ارقام داده شده منابع حکومتی  و اندک صورت اصلاحی آنرا از طرف نهادهای غیر دولتی حتا فقط در بارۀ تعداد زنان کشته شده در نظر آوریم، به گسترده گی فاجعه و عمق آن توجه بیشتر می یابیم.  ابعاد فاجعه یی را در نظر آوریم که تبعیض جنسیتی، رفتار شناخته شده و جاهلانۀ طالبان، در سطح تمام کشور، با تکیه بر”شریعت طالبی” در برابر زنان تبارز میدهند.

ادامه د ارد

………………………………………………………………………………………………

عکسی که در صدر این نبشته انتشار یافته، برگرفته یی  است از سایت Heinrich Böll Stiftun از نبشتۀ  شکیلا ابراهیم خیل هشتم مارچ 2018 .