داکتر اکرم عثمان
داکتر اکرم عثمان
يک پرسش و پاسخ صميمانه
هموطن گرانمايه جناب آقای فرهاد!
مهرنامهء آن برادر که در جوف گلايهء دوستانه مطرح شده بود رسيد و ديده و
دل را روشن کرد.
از تهء دل سپاسگزارم که ما را سزاوار تبادل نظر و گفت و شنود تشخیص داديد و
يکی از دردناکترين مسايل جامعهء ما را به بررسی گرفتيد.
در ارتباط با آن گلهء دوستانه مبتنی بر عرض مبارکباردم به مناسبت هفتادمين
سال ولادت کانديدای اکادميسين جناب محمد اعظم سيستانی صميمانه به عرض
ميرسانم.
اول اينکه از سی سال به اينطرف با آن بزرگوار حشر و نشر داشته ام و در
آکاديمی علوم همکار و همکلام بوده ايم.
ديگر اينکه به رغم داشتن ديدگاه های متفاوت، با همديگر روابطی حسنه و عاری
از غل و غش داشته ايم و فضای مناسبات ما باز و سرشار از مدارا و مساهله
بوده است و در مباحثات تاريخی و نظری بعضاً سلايق خاص خود را داشته ايم.
با دريغ و درد ما همه بر روی آتشفشانی از علايق قومی، زبانی، مذهبی و
ثقافی زندگی می کنيم، نه فقط مردم متعارف کوچه و بازار بلکه شماری از
فرازنگان ماهم به دليل موانع ساختاری، دشمن، خونی يکديگر شده اند.
سوم اينکه تا جائيکه اطلاع دارم آقای سيستانی چند اثر معتبر پژوهشی در باب
نظامهای ارضی در افغانستان و منطقهء ما نوشته اند که هيچ ارتباطی به قضايای
موجود در افغانستان ندارند و اين هيچمدان در محفل تبجيل از جناب سيستانی به
محتوای همان آثار توجه داشته است.
اين قلم به جد باورمند است که تمام اقوام افغانستان از هر طايفه و قبيله،
مذهب و زبان به قدر يک سر سوزن از يکديگر فرق ندارند و هر کسيکه اين ارزش
را حرمت نميگذارد راه درستی را انتخاب نکرده است.
قدر مسلم اين است که استعداد ها و ظرفيت های ما در انجام کارهای خوب و بد
با محدوديت های انديشه ای، دانشی، فرهنگی، اقتصادی و زبانی مقابل اند و همين ناموزونی ها باعث می شوند که راه از چاه دقيق تشخيص ندهيم. اگر
زور داريم با ميل و رغبت در پی سوء استفاده از نيروی بازوی خود می برآئيم
و از خود ضعيفتران را به خاک و خون می کشيم.
با دريغ و تأسف که تاريخ مناسبات انسانی با چنان راه و رسم و منشی آغاز شده
و جامعهء ما نيز از اين قاعده مستثنا نبوده است. ما همگی مجموعه های از
صفات پسنديده و ناپسند می باشيم و گاهی درنده خويی ما از درنده ترين جانور
ها فزونی می گيرد چه جانور ها عادتاً از دندان های شان در حالات گرسنگی بهره
ميبرند در صورتيکه آدمها اغلب با انگيزه های برتری طلبی، سلطه گرايی، خود
بزرگ بينی، تنوع طلبی و حتی فرار از يکنواختی زندگی و روزمره گی، مبدل به
موجوداتی خون آشام می شوند. از اين جاست که بايد به شدت مواظب سرکشی های
ديو درون خود باشيم.
چنين خطر هايی فرا راه يکايک ما کمين کرده است و هيچ بعيد نيست که با اندک
بی احتياطی متهم به فرقه گرايی، تنگ نظری و قوم پرستی شويم.
به مردی که ملک سراسر زمين
نيرزد که خونی چکد بر زمين
به عنوان مؤخره بايد خاطر رسان کنم که ما نه تنها زندگی کردن در بين عقايد
متفاوت را خوب تجربه نکرده ايم بلکه در بين يک عقيده نا متفاوت نيز خصم خونی
همديگر بوده ايم. باشد که از راه مدارا و ماشات متقابل هر چه زودتر به وفاق
و همدلی برسيم و هر گونه کژ انديشی را کنار بگذاريم.
در ضمن به گفت جناب فرهاد، دوست گرانقدرم جناب آقای نگارگر، آقای
سيستانی را مورخی همسطح مؤرخان استاد ميرغلام محمد غبار و استاد مير محمد
صديق فرهنگ قلمداد کرده است، در حاليکه چنين ادعايی منصفانه نيست.
در يک تماس تلفنی استاد نگارگر از من خواستند که در پاسخ به جناب فرهاد
روشن کنم که مرادشان در تمجيد از آقای سيستانی آن بوده که وی ادامه دهندهء
راه آن دو مؤرخ بزرگ بوده است.
با کمال محبت و ارادت
«»«»«»«»«»«»«»«»