ماريا دارو
ماريا دارو
یادی از هنر پیشه گان زن در تیاتر وسینمای افغانستان
مصاحبه تاریخ 17 نومبر سال 2006 استدیوی شماره هفت رادیو بی بی سی را با محترم انجنیر لطیف احمدی ریس افغانفلم را استماع کردم .
اولتر از همه از محترم هارون یوسفی گوینده موفق وشیرین زبان کشور اظهار سپاس وشکران میکنم که همیشه در تقویه فرهنک کشور محبوب ما کوشا بوده ویادی از هنرمندان مختلف شاعر /نویسنده /نقاش /موسیقی دان /آهنگ ساز /آواز خوان /هنر پیشه سینما /تیاتر ونطاقان وهم چنان هنرمندان فراموش شده وهنرمندان مریض بستر را نموده وهم وطنان را از حال واحوال شان مطلع میسازد تا هنر مندان کشور در خاطره ها زنده گردد .
برای هارون جان یوسفی صحت وطول عمر وخوشبختی وزبان گویا ترخواهانم
هم وطنان عزیز :
سینما را که هنر هفتم تعریف نموده اند واقعآ تعریف خیلی بجاست .
اگر تاریخ سینمای کشور را ورق بزنیم در فاصله نه چندان دور بلکه در طی چند سال قبل هنر سینما در کشور ما رو به ترقی نهاد ورشد نمود .
امروز که وطن ما در غضب مرد سالاری غرق گردیده است واز هر طرف فریاد بی عدالتی در مورد زنان بلند است زنان بصورت عموی بدست فراموشی سپرده شده است با این عقب گرد سنتی کشور ما به درد های غیر مترقبه مبتلا گردیده است وحتیُ دست گدائی برای هنرپیشه سیمنا بر دختران تاجک دراز کرده ایم زهی سعادت .
دختران تاجک شاید ستاره خوبی تاجکی باشند مگر سینماگر افغان شده نمیتواند زیرا او با کلچر افغانی آشنائی ندارد وممثل خوب زن افغان بوده نمیتواند .عوامل که باعث زلت در سینمای کشور ما گردیده است بدرجه اول عدم تشویق هنر مندان است .
عدم بودجه لازم برای مصارف وتهیه فلم وپرداخت حق الزحمه لازم برای هنرمند .
اقای انجنیر لطیف خود این مشکل را درک کرده اند مگر در برابر سولات هم وطنان ما هریک اقای عظیم از جرمنی وخانم جمیله واقای دهمزنگی از کشور هالند پرسش های خیلی بجا نمودند از ایشان تشکر میدارم/ جواب انجنیر لطیف قناعت بخش نبود .
امروز کشور ما از فرهنگ اصیل خود فاصله گرفته وظیفه مسوولین امور مخصوصآ اشخاص که در راس فرهنگ وکلتور کشورقرار دارند است که از طریق بخش برنامه های تنویری رادیو وتلویزیون وتولید فلم های سینمائی زهن مردم را صیقل دهند وبا زکر نیک نامی وقدر دانی از هنر مندان سابقه راه رشد وتشویق را برای نسل جوان بکشایند متاسفانه انجینر لطیف با وجود سولات مطرحه ذکری از هنرمندان زن نامی در زبان نیاوردند خیلی مایوس کننده بود .
زنان کشور ما با وجود تعصبات وممانعت های خانواده گی توانستند بامعرفی فرهنگ عالی کشور از طریق سینما مجادله نمایند با ظاهر شدن انها بود که سینمای ما در حلقه سینمای جهانی داخل شد که فرد فرد انها قابل ستایش ویاد اوریست .
از اقای انجینر لطیف توقوع ان نبود که نیم بدن سینما را بدست فراموشی بسپارد واز هنرمندان زن در این نقطه اساس که شدیدآبه وجود شان ضرورت است ذکری ننمایند میدانم که وقت پروگرام برای یادآوری همه هنرپیشه گان کافی نبود که به تفصیل از فرد فرد یاد اوری میشد مگر بخاطر جواب قانع کننده شنونده ها وکمبود هنرپیشه زن منحیث مسوول سینما رسالتی که در برابر رشد فرهنگی دارند یکی ویا دو هنرمند را یادآوری میکردند زیرا کار سینما بدون هنرپیشه زن ناممکن است همان طوریکه یک خانواده بدون زن تشکیل نمیگردد .(گدائی دختران تاجک مثال بسیار زنده بود که ارائه میشد) مسولین که در راس رسانه های جمعی قرار دارند باید بخاطر رشد فرهنک کشور مسولانه برخورد نمایند زیرا چندین سال جنگ کشور ما عقب گرد سنتی نموده وغرور مردان زرگو وسنتی /بی سوادی /از یک طرف وبه میان امدن سکتور های خصوصی وبازار گرم تجارت از جنگ های افغانستان از طرف دیگر تمام فرهنگ وطن ما صدمه میزند( چناچه محترم غظیم از جرمنی فرمودند که نگذارید که کشور های بیگانه از نام فغانستان استفاده کرده با پامال نمودن فرهنگ اصیل افغانی فلم های تجارتی وبی ماهیت را در بازار عرضه بدارند )
شما اقای انجنیر احمدی مقامات زیصلاح را در جریان بگذارید وبرای جلو گیری از هم چون سواستفاده ها قانون برای سینمای افغنستان ایجاد گردد ودر راه رشد استعداد ها از تبلغات وسعی کار گرفته زهنیت مردم رابرای رشد استعداد ها اماده سازید اگر بخاطر داشته باشید در گذشته در تیاتر افغانستان مرد ها نقش زنان را در ستیج بازی میکردند مگر شیر زنان اگاه افغان با شکستن سنت عقب مانده جامعه وبخاطر رشد وغنا بخشیدن فرهنگ کشور گام های استوار برداشتند با قبول رنج فراوان جامعه عقب مانده ومخالفت های خانواده گی واقارب وحتی بعضی از ایشان شیرازه زندگی خانواده گی خویش را از دادند مگر از راه که انتخاب کرده بودند برنگشتند .
در اثر مقاومت ومبارزه بی امان زنان هنرمند ما بود که سینمای افغانستان رشد نمود ودر حلقه سینمای جهانی در امد بنآ یاد از هنرپیشه گان زن امریست حتمی :
جهت بزرگداشت از شهامت این شیر زنان وادای دین که بالای همه ما دارند تا جایکه حافظه برایم یاری دهد از ایشان نام می برم خیلی بجا خواهد بود که از محترمه زینب عنایت سراج به نیکوئی وسپاس یاد اورشوم که در راه رشد وتقویه زنان در تیاتر زینب ننداری که به اسم خودش مسما است تلاش خسته گی نا پذیر نموده است.
(1) محترمه حبیبه عسکر
این شیر زن افغان در سن (16) سالگی اولین بار پرده اسارت ومحرومیت زنان با شهامت درید ودر زینب ننداری در حضور تماشاچیان ظاهر شد وجرائت تمثیل برای زنان انتقال داد حبیبه عسکرنظر بقول خود در سال (1326)خورشیدی مطابق( 1947) میلادی در کابل تولد شده اولین نمایشنمانه که حبیبه در ان کار کرد بنام (عید ارتیست )اثر مرحوم نینوازبه دایرکتری محترم سیدمقدس نگاه بود
در تیاتیرزینب ننداری نمایش داده شد تیاتر های مشهور راکه جبیبه جان عسکر بازی کرده است عبارت اند /دختر دیوانه نوشته محترم مهدی دعاگوی/شام زندگی واو پدرم نیست/(در راه عقیده ) نوشته استاد محترم عبدالشید لطیفی (پدر تیاتر افغانستان ) زنان عصبی ترجمه دکتور نعیم فرعان/باز گشت نوشته نویسنده فرانسوی ترجمه ونگارس( موسی نهمت ) گنهکاران بی گناه به دایرکت محترم مهربان نظراوف که جمع از هنرمندان تاجکی وافغانی در یک ستیج تمثیل کردند
یکی از خاطره های خوش در زندگی حبیبه نظر به قول خودش حساب میشود هم چنان محترمه حبیبه عسکراز تیاتر حماسه مادر که دایرکتر ان دکتور نعیم فرعان بوداز کارش خیلی راضی بوده اند .
حبیبه عسکر با آواز مقبولش صدای زن وموجودیت زنده زن را از طریق رادیو /تلویزیون /وتیاتر بگوش وچشم هم وطنان ما رساند وبعدآ راهی جهان سینما گردید ودردو فلم بنام روزگاران وفلم گمراه کارکردهم چنان حبیبه عسکر جوایز زیاد گرفته اند ولقب شایسته فرهنگ وستاره صلح رامفتخر شده اند این بانوی شایسته فرهنگ در صنف هشتم مکتب بود که به هنر روی اورد بنا برمصروفیت شبا روزی نتوانست به تحصیلش ادامه بدهد افتخار بدین زن پیشتاز وسنت کشن کشور ما حبیبه عسکرفعلا در کشور استرالیا شهر (ملبرن) زندگی میکنند صحت وسلامتی برایش ارزو دارم .
(2) پروین صعنتگر
یکی از با استعداد ترین خانم هنر مند که در تیاتر کشور نقش های فوق العاده را بازی کرد پروین با هم سرعزیزش شاد روان وهاب صعنتگر هنرمند شناخته شده تیاترکشور ما با بازی دوگانه شان به تیاتر را رونق می بخشیدند پروین در تیاتر (سوی تفاهم)اثر (البرت کامو)نوینسده شناخته جهان به شهرت رسید ودرتیاتر مریض خیالی نوشته مولیر ترجمه ونگارش( استاد محترم یوسف کهزاد)شهرتش چند برابر شد و هم چنان در تیاتر خشونوشته شمخالوف تاجکی ترجمه ونگارش (حمید جلیا) نقش خوب داشت در سایر تیاتر ها نقش بازی نموده است خاطرش گرامی باد
(3) شریفه دانش
هنر مند موفق کشور که در بسیاری تیاتردر لشکر ننداری نقش های خوبی بازی نموده است ومخصوصآ در( تیاتر ماجرای روشن) نوشته محمد بشیر سراج نویسنده بی نظیر کشورو به دایرکتری (وزیر محمد نگهت ) به اوج شهرت رسید بعدآ از هنرکناره گرفت ودر وزارت اطلاعات وکلتور به حیث مامور ایفای وظیفه نمود یادش گرامی باد
(4) محترمه مخفی کابلی
شاعر شناخته شده کشور ما که با درک واحساس شاعرانه که در راه رشد فرهنگ وطن داشتند در پهلوی وظیفه مقدس معلمی در تیاتر نیز خدمت مینمود او نه تنها خودش یک هنرمند بود بلکه هنرمند ان خوبی را نیزاز خود بجا گذاشت که عبارت از مقدسه واقلیما میباشند روح این استاد وشاعر گرامی شاد باد .
(5) مقدسه مخفی
در مکاتب شهر کابل معلم بود دختر شاعرمشهورکشورما مخفی کابلی میباشد
مقدسه در تیاتر شوهر هفتم نوشته استاد رشید لطیفی نقش مرکزی را داشت که رول یک دختر خانه مانده را در ان کمیدی چنان موفق بازی کرد که تماشاچیان تا اخر می خندیدند و هم چنان گویند خوب رادیو بود در پروگرام های مختلف مخصوبآ پروگرام زن وخانواده (کورنی ژوند) برای مدت طولانی کارکرد در زندگی موفقیت شان را ارزو دارم.
(6) زرغونه آرام
در تیاتر (هوس در پای ناروند)به شهرت رسید وهم چنان در جهان سینما نقش های زیاد بازی کردوکورس های ارت دراماتیک را تعقیب نمود چهره شناخته شده در تیاتر وسینمای تیاتر کشور ما بودند یاد این هنر مندان گرامی باد .
(7) مزیده سرور
در نمایش تیاتر خشونوشته( شم خالوف تاجگی ) که درد های عقب مانده گی جامعه افغانی رادر مقابل چشم مردم تمثیل کرد وخوب درخشید دایرکتر ان محترم (حمید جلیا) بود ودرتیاتر کچری قورت نوشته( محترم سید مقدس نگاه)نیز نقشش را عالی اجرا کرددرتیاتر( بازی های شیشه ئی )اثر تلسی ویلم نویسنده امریکائی به دایکرکتری محترم داکتر (خیرزاده )نقش مزیده در تیاتر زنان جاویدانی گردید ودر جهان سینمای کشورما مقام خاص دارد اولین فلم که مزیده سرور دران بازی کرد (اندرز مادر)بود وهم اکنون با فامیل هنرمندش در کشورکانادا زندگی میکند مگر بازهم برای مردم اش کار میکند در فلم عقاب /فلم سه دوست /به کارگردانی (سیدداود احمدی)وفلم حادثه به کارگردانی (عزیز نائیل )در دنیای غربت هم بازی کرده است افتخار بدین بانوی تیاتر وسینمای وطن ما
(8) نورتن نورانی
در تیاتر آتش زیر خاکستردر پوهنی ننداری نوشته محترم استاد( عبدالقیوم بیسد) وهم چنان دربازگشت نا گهانی نگارش وترجمه (موسی نهمت)/وتیاتر پرنده مجروح وتیاتر زنان بی ملاحظه ترجمه ونگارش (موسی نهمت)و در تیاتر خشونوشته شمخالوف نویسنده تاجکی وپلنگ در لباس ملنگ ترجمه ونگارش (لطیف نشادملک خیل ) مانند نور درخشید نورتن وزلیخا خواهران محترم جلال نورانی نویسنده معروف کشورما مباشند اکنون در کشور آسترا لیا زندگی دارند یاداین فامیل هنرمند ونویسنده گرامی باد .
(9) ملحیه احراری
در تیاتر خشواثر محترم شم خالوف تاجکی ترجمه ونگارش محترم (حمید جلیا ) و تیاتردو انباق (نوشته عبدالمنان ملگری )بی سابقه کار کرددر تیاتر پر جره نوشته محترم( سید مقدس نگاه ) دایکرتری اقای (حمید جلیا)/درام عاطفه نوشته
( حمید جلیا)به دایکرتری (اقای عزیزالله هدف ) در تیاتر زنان عصبی /در درام کور خود بینای مردم نوشته ودایرکتری محترم( حمید جلیا)درام تک وتکمار نوشته و دایرکرت اقای حمید جلیا وسایرتیاتر ها مقام خاص خودرا داشت ملیحه جان دارای یک کرکتر مخصوص بود که در نقشش خیلی موفق میبود نقش اودر خاطره هاست یادش گرامی باد .
(10) زلیخا نورانی
در تیاتر آتش زیر خاکستر در پوهنی ننداری نوشته استاد (عبیدالقیوم بیسد) در تیاتر زنان بی ملاحظه ترجمه و نگارش (محترم موسی نهمت )در تیاتر بازگشت ناگهانی ترجمه ونگارش (محترم موسی هنمت)و تیاتر پلنگ در لباس ملنگ (ترجمه ونگارش (لطیف نشاد ملک خیل)همرا با خواهرش نورتن درخشش خاص به تیاتر بخشید در بسیار تیاتر ها نقش بازی کرد وبعدآ جهت تحصیل دررشته هنر به اتحاد شوروی وقت رفت ودر همه نمایشات اولین زن بود که با دانش مسلکی در ستیج ظاهر میشد جای هم چو هنرمندان را پر کردن کارسیت بس مشکل یاد شان گرامی باد.
(11) اقلیما جان مخفی
از آوان کودکی هنر تمثیل را از مادرمهربانش مخفی کابلی به ارث گرفت در تیاتر او پدرم نیست نقش پسر را بازی کرد واز جمله خویترین دکماتور زمزمه های شب هنگام رادیو بود آواز نوازشگر به گوشهای ما آشناست خودم شخصآ از جمله علاقه مندان آواز او بودم یادش به خیر درهر کجای که زندگی میکند صحت وموفقیت برایش آروزدارم .
(12) سایره اعظم
در تیاتر کشور ما چهره شناخته شده است در فلم های متعددی بیشتر از دیگران نقش داشته او یک هنرمند با تقوا بود در هر نقش مثبت ومنفی فعالانه سهم گرفته است واز هیج نقش منفی شانه خالی نکرده است سپاس به هم چو هنرمند کشور .
(13) زکیه کهزاد
در فلم مجسمه ها می خندد محصول سینمای اریانا به فعالیت هنر ی شروع کرد زکیه کهزاد از جمله خوبترین وشیرین سخن ترین نطاق رادیو وتلویزیون وانانسر بسیاربا مزه (شومن) پروگرامهابود فعلا درایالت متحده امریکا در شهر(تلی سی ) مربوط کلیفورنیا زندگی دارد و همسر محترم استاد گرامی یوسف کهزاد شاعر /نویسنده /نقاش / شناخته شده کشورما میباشد افتخار به این فامیل ادیب وهنرمند کشور/ صحت وسلامتی برای ایشان آروز دارم .
(14) جمیله ایمن
این خانم هنرمند دوشا دوش هم سر هنرمندش شاد روان سردار محمد ایمن در تیاتر کشور کار خسته گی ناپزی را انجام داده است ودر( تیاتر کاندید وزارت ) اثر نویسنده بلغاریائی به دایرکتری استاد (عبدالقوم بیسد )به شهرت رسید وودر تیاتر دو انباق نوشته( محترم منان ملگری)بازی بینظیرکرد ودر تک وتکمار نوشته اقای (حمید جلیا )و در درام عاطفه نوشته محترم (عثمان صدقی )که دایرکتر ان بار اول محترم (عزیزالله هدف )وبار دوم همین درام را مرحوم (سردار محمد ایمن ) به عهده داشت جمیله نقش خوبی بازی کرد دررادیو درام ها وداستان های پشتو ایفای خدمت کرده است اکنون درکلنیفورنیا امریکا زندگی سلامتی برایش تمنا دارم .
(15) پشتنه /خورشید پایا /وریتا
باید به افتخار یاد آور شد که در درام کمیدی عاطفه اثر محترم عثمان صدقی بود که محترم (عزیزالله هدف )انرا دایرکت نمود شیرزنان افغان ما هریک خورشید پایا/پشتنه جان/ ریتا جان با شهامت فوق العاده پارچه رقص را اجرا نمودند که مزه کمیدی را هزار چند بلند برده بودند افتخار بدین خواهران عزیز وفدا کار ما .
(16) رابعه مستمندی
درلشکر ننداری به فعالیت هنری آغاز نمود در هرنمایش تیاتر نقش داشته وبعد با دختر هنر مندش راه رادیو تلویزیون راپیش گرفت درپروگرام های زیاد تلویزیون کار کرد حتی در دوری از وطن در سریال شیر اغا وشیرین نقش بازی کرد موفقیت فراوان برایش میخواهم .
(17) شهید صایمه مقصودی :
در نمایش تیاتر قهرمانان بزیان پشتو با استعداد خارق العاده وصدای رسایش قلب تماشاچیان را در تپش انداخت وحس وطنپرستی هر بیننده را در وجهه اورد وچندین رادیو درام دری وپشتو را در باره استقلال وطن کار کرد صایمه در عصر خودش ازجمله خوبترین نطاق زبان پشتو بشمار میرفت اما از طرف مردمان بی فرهنگ وعقب مانده با قیر گلوله به شکل بی رحمانه کشته شد تا پایش در جهان سینما نرسد .
جای صایمه در قلب هر انسان وطن پرست برای همیشه خالیست روجش را شاد میخواهم .
(18) زلیخا فخری
هنرمند با استعداد در رادیو درام ها وداستان ها پشتو نمایشات تلویزیون وجهان سینما با تسلت هر دو زبان فعالانه کار کرد روح این هنرمند فقید را شاد میخواهم .
(19) زلیخا نگاه
هنرمند شناحته ومحبوب با هم سر هنرمندش زنیت تیاترکشور ما بودند زلیخا در تیاتر کچری قورت نوشته (محترم سید مقدس نگاه) به اوج شهرت رسید بادش به خیروطول عمر وسلامتی برایش میخواهم.
(20) محبوبه ( وحید) جباری
این هنرپیشه شیرین زبان گوش هم وطنان ما را از طریق داستان ها ودرام ها نوازش داده است ودر فلم اندرز مادر در حین ایفای نقشش با تصادف واقعی موتر مواجه شد که قریب به قمیت حیاتش تمام شده بود فکرنکنم که آواز مقبول او را کسی فراموش کند در زمان سیاه طالب در پاکستان در پروگرام های بی بی سی کار کرد وفعلا ور وطن محبوبش به حیث دایرکتر پروگرام های خانه نو زندگی نو برای بی بی سی کار میکند برای محبوبه وفاملیش وهم سرعزیزش که (وحید جان) که یکی از خوبترین فلم بردار افغانفلم است موفقیت وکام رانی آروز دارم .
(21) میمونه غزال
هنرمند شناخته شده تیاتر رادیو تلویزیون وفلم در کشور ما میباشد او در نقش هایش غزالانه خرامید ودرخشید مخصوصآدر تیاتر مفتش نقش اثر گوگل نویسنده معروف شوری وقت ترجمه ونگارش( محترم عبدالحق واله )نقش فراموش نا شدنی را بازی کردودر هر تیاتر نقش خوبی را داشته است ودر فلم های زیادی کار کرده با سعادت فروان اطلاع یافتم که میمونه غزال در فلم گدی پران باز نوشته محترم خالد حسینی نوسینده جوان کشورنقش برازنده یی دارد در کابل زندگی میکند سعادت فراوان برایش میخواهم .
(22) رزغونه رفاه
رزغونه رفاه در خانواده هنرمند بدنیا امده ودرلیسه عایشه درانی تحصیل کرد ازسن بسیار خورد در رادیو درام ها وداستان ها وسایر پروگرام ها همکاری میکرد درتیاترکچری قورت نوشته( سید مقدس) نگاه تیاتر شب شلاق به دایرکتری محترم (عبدالقیوم بیسد)فوق العاده درخشید صدای مقبول زرغونه رفاه در گوش همه گان اشناست در فلم دهکده های بیدارمیشود صدای دختر فلم را دبلی کرده بود اوهنر را از پدرهنرمندش محترم نعیم رفاه به ارث گرفته است رزغونه در بسیار تایر ها نقش داشته فعلا در ایالت متحده امریکا با فامیل وهم سر عزیزهنرمندش اقای نعمت الله گردش زندگی داردیاد شان گرامی وخاطر این زوج هنری را شاد میخواهم.
(23) سیما شادان
در فلم رابعه بلخی با ایفای نقش موفقش تاریخ ادبیات زبان دری را از زبان یک شاعر گران مایه (رابعه بلخی)که اولین شاعر زن در فرن دوم تا چهارم در سرزمین ما بود بیان کرد سیما شادان با موفقیت اصالت وپخته گی زبان وادبیات دری را درکشور ما ثابت ساخت وهم اکنون در کشور انگلستان با فامیل وهمسر هنرمندش زندگی دارد در رادیو تلویزیون افغانستان یک دایرکتر /پرودیسر و گوینده خوب وموفق بود فعلا هم صدای زیبای خانم شادان از طریق رادیوی بی بی سی گوش هم وطنان را در دوری از وطن نوازش میدهد با زکری از نمونه کلام از رابعه بلخی برای سیما شادان موفقیت وکام گاری آروز میبرم
الله ابی باد شبگیری پیام من به دلبر بر
بگو آن ما ه خوبان را که جان با دل برابر بر
در حمام با خونش نوشت :
کاشک بتم داشتی خبر دل = کاشک دلم داشتی خبر تن
(24)ستوری منگل
دلیر زن افغان که اولین بار با نقش کوچکی در فلم رابعه بلخی راهی سینما شد بعد از ان در فلم سیاه موی وجلالی نقش سیاه موی رابازی کرد بعد ازدیدن فلم سیا ه موی وجلالی خواندن فلکولوری وطن ما برسر زبانها افتاد وحتی در کشور های هم جوار تاجکستان وایران این خواندن را هنرمندان سروده اند .
ستوری در رادیو درام و داستا ن های پشتو کار کرد ودر زمان سیاه طالب در پروگرام های رادیو بی بی سی (خانه نو وزندگی نو) نقسش زنیب را کار میکرد وفعلا در کشور هالند زندگی دارد وفلم هجرت نوشته (داکتور واحد نظری )را در خارج از کشورتهیه نمود هم مصروف فعالیت های هنری در هالند میباشد موفقیت برایش ارزو دارم .
(25) خورشید مندوزی
هنرمند با استعداد با دو زبان دری وپشتو در رادیو /تلویزیون/ وجهان سینما وطن ما هم چون خورشید درخشیده است و در فلم فرار نوشته دکتور( اسد الله جبیب ) نقش مادر را خیلی عالی باز ی نمودودر سیرال شیر اغا وشیرین گل نیز در هجرت کار کرد فعلا در کشور سویس زندگی دارد صحت وموفقیت برایش میخواهم .
(26) هما مستمندی
هنرمند جوان وبا استعداد وطن ما که در خارج وداخل کشور مقام خاص خود را دارد تعداد زیاد نمایشنامه های رادیو وتلویزیون وفلم های سینمائی کار کرده ودر جهان دوری ازوطن به فعالیت های هنری اش ادامه میدهد در فلم نقطه نیرنگی نوشته محترم ( دکتور اکرم عثمان )نقش اساسی را بازی کرده بود موقفیت برایش ارزو دارم .
(27) عادله ادیم
در فلم مرد هاره قول است نوشته محترم (دکتور اکرم عثمان) نویسند شهیر وطن نقش طاهره را با ادای کلمات شیرین (شیر جان خاص تنخایت هستم ) وفلم فرار نوشته دکتور (اسد لله حبیب) وسایر فلم ها با مهارت بازی کرد هنر مند خوب سینمای کشور ماست یادش گرامی باد
(28) انیسه وهاب
هنرمند شناخته شده مه که از دوران کودکی در پروگرام های اطفال فعالیت خودرا اغاز کرد در رادیو درام ها داستان ها نمایش های تلویزیونی وفلم ها کار کرده است در پاکستان در رادیوی بی بی سی در برنامه خانه نو زندگی نو فعالیت داشت ودر فلم سکشت مستحق جایزه شناخته شده است وفعلا در کابل زندگی دارد موفق باشد .
(29) خانم طاهره
خانم با احساس که بیشتراز 50 سال عمر داشت ومدت طولانی در رادیو به حیث کارگر ایفای وظیفه میگرد کمبود فلم های متعدد را با تمثیل بی مانندش پرُ نمود آفرین به آن مادر با احساس وهنر افرین با فرهنگ ما فعلا در کابل زندگی میکند ودر رادیو ایفای وظیفه میدارد صحت وبقای عمر برایش تمنا دارم.
(30) شهید خانم حکیمه
اولین زن با شهامت که دوشا دوش شوهرش در رادیو افغانستان به حیث کارگر کار در ریاست تحنیکی کار میکرد پیشتاز بودن خودرا با ایفای نقش های متعدد در فلم ها نیز حفظ کرد افتخار به خانم حکیمه آن زن پر تلاش وطن ما. روحش را با جمع از شهدا کشور شاد میخواهم .
(31) حمیده عبدالله
هنر مند موفق تلویزیون وتیاتر کشورماست درسریال شیراغا وشیرین گل خوب درخشید وبه سر زبان ها افتاد ودر بسیارنمایش نامه های را دیو وتلویزیون کار موافقانه نموده است وفعلا در کشور سویدن زندگی میکند برایش صحت وموفقیت خواهانم .
(32) شاپیری
هنرمند جوان با استعداد در فلم دهکده ها بیدار میشود نقش بازی کرد وراه رادیو را گرفت از هنر سینما به هنر آواز خوانی روی اورد خواندن های زیاد در رادیو تلویزیون کشور ثبت کرد وامروز بنام هنرمند محبوب کشور (نغمه) یاد میشود
شاپیری نغمه فعلا در امریکا زندگی دارد سرفرازی برایش میخواهم .
(33) فریما
در و فلم فرار موفقانه بازی کرد اضافه معلومات در باره این هنرمند جوان ندارم
در هر جایکه زندگی میکند برایش سرفرازی توقوع دارم امید با مطالعه این مضمون با من در تماس شود .
(34) یاسمین
هنرمند جوان که در بسیاری نمایشات تلویزیون وفلم های متعدد کار کرده است از استعداد خوب برخودارا است فعلا در کابل زندگی دارد ارزو دارم بامن در تماس شود موفقعت برایش میخواهم .
(35) فتانه مکی
در تیاتر اوپدرم نیست (درراه عقیده)نوشته استاد (عبدالرشید لطیفی)نقش داشت ودر چند فلم بازی کرده که در فلم مرد پولیس نقش اصلی را داشت تهید کننده ان خوش بود فعلا در کابل زندگی میکنندومسوول تیاتر میباشد موفقیت برایش میخواهم.
(36) مارینا گلبهاری
طفل 12 ساله که در شرایط سیاه طالب مسوول اعایشه فامیل خود بود .
در فلم (اسامه) نوشته ومحصول زحمات اقای محترم صدیق برمک کار نمود. مارینا نه تنها در سرزمین کشور ما درخشید بلکه درخشش او سرتا سر جهان را احتوا کرد ما به اسعداد وشهامت این شیر دختر افتخار میکنیم مارینا در فیستوال فلم های جهانی حایز جایزه گردیده است موفقیت بی نظیر برایش خواهانم .
هرگاه نقش زنان در تیاتر وفلم نادیده گرفته شود بر میگردیم به زمان های که مردان نقش زنان را در تیاتر بازی میکردند و از فلم وسینما درکشور خبری نبود قمیت ان هنرمندان را باید دانست که در شرایط عقب مانده جامعه سنتی با قبول رنج فراوان تحقیر واهانت فدا کاری کردند از توهین وتحقیر وتمسخرنه هراسیدند در وازه های تیاتر را باز نگهداشتند فراموش کردن ان عالی جنابان گناه بزرگ است .
از زنان گرامی که در تیاتر های مختلف کار کرده اند و تا حال کدام مدرک برای شرح حال شان بدست ندارم با ذکر نام شان اکتفا میکنم /رعنا / فتانه امیری /فریبا /صابره آرش /نظیفه نصیری /حبیبه/آ زاده /افغانی ومهریه وفتانه /هاشمه /نصیره و دیگران همه ایشان در غنا بخشیدن فرهنگ وادبیات کشور بیدار ساختن زهنیت مردم ما از عقب مانده گی خدمات ارزشمند انجام داده اند در نوشته های بعدی در باره نطافان کار مندان وپردبوسران وممثلین زن در رادیو /تلویزیون برای هم وطنان گذاریش ارائه خواهم کرد از دوستانیکه این مضمون را مطالعه میدارند خواهش میکنم در زمینه نظریات وپیشنهادات شان را برایم ایمیل بدارند .
بنآ سینما مثمل از زندگی اجتماعی سیاسی وفرهنگی کشوربه شمار میرود نقش زنان درزمینه ضروری و حتمی است بدون حضورزن هیچ فلم وتیاترتماشاچی و بیننده نخواهد داشت .
مسوولین امور مطبوعات وفرهنگ با ارج گذاری به خدمات ارزشمند هنرمندان زن یادی به نیکوئی بدارند تا سنل جوان با آگاهی ازارزش نقش زن درهنردر دنیا هنر قدم بگذارند وراه فرهنگیان قدیم را به پیمایند تا فرهنگ اصیل کشور ما با همان اصالت باقی بماند واز تجاهم وظهور فرهنگ بیکانه در فرهنگ کشور جلوگیری شود امید وار هستم که سنایور نویسان مجرب دست بکار سناریونویسی بزنند تا با طراوش قلم شان فرهنگ کشوررا با اصالت وامانت بدسترس هنرمندان قرار دهند وباهنرنمائی هنرمندان خوب وفعال فرهنگ ما به حهان معرفت بیشتر پیدا کند به نسل اینده کشوربه امانت واصالت سپرده شود .
ریاست افغان فلم وظیفه دارد تا کشور های بیگانه با استفاده از نام افغانستان فلم های تجارتی وبی ارزش را بخاطر منعفت شخصی در بازارعرضه میکنند واز همین حالا که شروع کار است جلو(انرشیزیم )را درفرهنگ کشور بگیرند با تجاران استفاده جویکه بدون در نظر داشت فرهنگ وادبیات بخاطر اندوختن پول به تهیه فلم مبادرت می ورزند برخورد قانونی صورت گیرید.
نوت:
بنده در نظر دارم که نقش زنان درتیاترو سینما افغانستان را بشکل یک رساله بعدآ به چاپ برسانم هرگاه خواننده گان محترم وهنرمندان عزیر میخواهند در تکمیل این رساله مرا یاری رسانند تا رساله بدون کم وکاست نشر گردد ازطریق ایمیل با من تماس بگیرند (به دری بنویسد )نه تنها به منمونیت من می افزائید بلکه در باره فعالیت زنان گرامی وطن تان که برای همیشه در خاطره ها باقی بمانند خدمت انجام میدهید .
این نوشته را باپژوهش وتتبعُ وتلاش فراوان تهیه نموده ام ازهنرمندان محترم صمیمانه تقاضا میدارم که با ارسال خلص سوانح بقلم خودشان مرا کمک بدارند تا در باره خودشان مفصلتر بنویسم واگر اسم کدام هنرمند از قلم مانده باشد مرا به بزرگی شان معزوردارند ودر تکمیل این رساله بامن تماس گرفته در غنا بخشیدن ان سهم بگیرند .
Email: maria.daro@gmail.com
«»«»«»«»«»«»